Türkiye’de Yasaklanmış Köpek Irkları Nelerdir?

5199 sayılı Hayvanları Koruma Kanunu’nun 14. maddesine göre Türkiye’de yasak köpek ırkları Amerikan Pitbull Terrier, Dogo Argentino, Fila Brasilerio, Japanese Tosa, American Staffordshire Terrier ve American Bully olarak belirlenmiştir.

Bu köpekleri üretmek, beslemek, ücretli veya ücretsiz vermek, ilgilenmek, kısacası herhangi bir etkileşimde bulunmak yasaktır. Yalnızca geçmişte 14 Ocak 2022 tarihine kadar yasak ırk köpeklerini kısırlaştırıp çipleten sahipler köpekleri vefat edene kadar onlara bakabiliyordu. Artık bu tarih geride kaldığı için yukarıda bahsi geçen ırk köpeklere sahip olmak yasaktır.

Tarım ve Orman Bakanlığı’nın “tehlike arz eden hayvanlar” grubuna dahil ettiği yasak ırk köpek cinslerini daha yakından tanımak isterseniz okumaya devam edin!

Amerikan Pitbull Terrier

Türkiye’de yasak köpek ırkları arasında olan Amerikan Pitbull Terrier, Pitbull grubuna dahildir ve dünyanın en kaslı köpeği olarak bilinir. Buna ek olarak çenesi çok güçlüdür, hatta ısırığının PSI ölçümü 235’tir. Bu da onu en güçlü ısırığa sahip köpeklerden biri konumuna getirir. Maalesef yanlış eğitim yöntemleri ile saldırganlaştırılıp vahşi bir hale getirildiği için hem ülkemizde hem dünyada çok yanlış tanınır. Şefkatli ve kaliteli bir eğitimle oldukça sevgi dolu bir aile köpeği olabilir.

Dik kısa kulaklar, kapandığında birbirine tam olarak oturan dişler ve kısa fakat oldukça kaslı vücut, Amerikan Pitbull Terrier köpeklerin belirleyici ve korkulan fiziksel özellikleri arasındadır. Melezleme yöntemiyle ortaya çıkan bu köpek türü, dövüş yasağı gelene kadar köpek dövüşlerinde kullanılmıştır.

Yabancı insan ve hayvanlara mesafeli bir duruşu olsa da sevdiği insanlara ve hayvanlara karşı sıcakkanlı ve çok korumacıdır. Agresiftirler fakat sosyalleşmeleri de mümkündür. İnatçı ve baskın karakterli olmaları eğitimlerini zorlaştırır. Bu nedenle deneyimli kişiler sevgi dolu fakat patronun kim olduğunu belli eden eğitim modeliyle çok iyi ilerleme katedilebilir.

Dogo Argentino

Orta-büyük köpek grubuna giren beyaz renkli, kaslı ve sevecen Dogo Argentino, Türkiye’de yasak olan köpekler arasındadır. Hatta genel olarak beyaz yasaklı köpek olarak da bilinir.

Bu köpek ilginç bir şekilde pek kokmaz ve havlamaz. Üstelik kendisi tam bir aile, görev ve bekçi köpeğidir, sahiplenici ve sıcak tavırları onun ailedeki herkesle iyi geçinmesine olanak tanır. Peki ama o halde Dogo Argentino neden yasak?

Bu köpeğin yasak olma sebebi eğitiminin zor olması ve iyi eğitilemeyenlerde başına buyruk tavırların ortaya çıkmasıdır. Ayrıca büyük ve güçlü yapısı kontrolünü zorlaştırır. Enerji seviyesi oldukça yüksek olduğu için bunu günlük olarak atamazsa saldırganlaşabilir. Ayrıca dominant bir karakteri olması eğitimini zor bir hale getirebilir. Ona alfa olduğunuzu öğrettiğiniz takdirde sözünüzü dinleyecektir. Gerektiği ilgi ve eğitimi aldığında mükemmel bir yoldaştır.

Fila Brasilerio (Brezilya Mastifi)

Bir çoban köpeği olarak ortaya çıkan Fila Brasilerio, işini muhteşem yapan ve bu nedenle fazla korumacı olabilen bir köpektir. Bu korumacılığın yabancı insan ve hayvanlara karşı tehlike içermesi sebebiyle dünyanın bazı yerlerinde ve Türkiye’de yasak köpek ırkları arasındadır. Brazilian Molosser olarak da bilinen bu köpek oldukça iri yapıdadır.

Gelelim "Fila Brasileiro neden yasaklandı?" sorusunun cevabına. Çünkü onun bölgesini koruma içgüdüsü, enerji atma gereksinimi, yabancı hayvanlara karşı geçimsiz olması, yabancı insanlara saldırma ihtimali ve oldukça dominant yapısı bu köpeklerin eğitilme konusunda bazı zorluklar çıkarabilir.

Doğru eğitimle ve zamanında sosyalleşme ile oldukça iyi bir dost haline gelebilir. İnatçılığı, agresyonu ve baskınlığı hallolduğunda muhteşem bir bekçi ve koruma köpeğidir.

Japanese Tosa

Türkiye’de yasaklanan köpek ırkları arasında olmakla kalmayıp çoğu ülkede de yasaklanan ve geçmişte anavatanı Japonya’da bir dövüş köpeği olarak kullanılan Tosa, oldukça büyük ve heybetli bir görünüme sahiptir. Kısa ve sık tüyleri kızılımsı kahverengi olur, boyu 62 – 82 cm aralığında, kilosu ise 35’ten 60’a hatta 100’e kadar ulaşabilir!

Japanese Tosa neden yasak sorusuna ise birkaç cevap verilebilir: Eğitilmesi zor bir köpektir. Ebatlarının büyüklüğü, dominantlığı, korkusuzluğu ve genel olarak sahibi ve ailesi dışında sosyal olmayan yapısı bu köpekleri “tehlikeli” sınıfına koymuştur. Ayrıca diğer köpeklerle de arası pek iyi değildir.

Gerçekten profesyonel kişilerce eğitildiklerinde harika ve oldukça caydırıcı bir bekçi köpeği olan Tosa, yabancılara mesafeli olduğu kadar aile üyelerine karşı şefkatlidir. Onları sonuna dek korur.

Yasaklı bir ırk olması sebebiyle çok nadir bulunan Tosa ayrıca Tosa Ken, Tosa Köpeği, Tosa Token, Japon Dövüş Köpeği ve Japon Mastifi olarak da bilinir.

American Staffordshire Terrier

AmStaff olarak da bilinen American Staffordshire Terrier, sahiplerine karşı sadık, korumacı ve dost canlısıdır. Aile yaşamına uyumludur, sadıktır, cesurdur ve canı pahasına korumacıdır. Bu harika köpek yaşamının erken dönemlerinde doğru şekilde sosyalleştiği takdirde bir tehdit unsuru olmaktan çıkar. Eğer bu durum gerçekleşmezse agresif ve fazla korumacı bir yapıya sahip olabilir.

Renkleri çeşitlidir: Kızılımsı, krem, gri, siyah ve beyaz tonlarında tek renk ya da genelde parçalı olabilir. Orta iriliktedir. Oldukça güçlü kaslı bir fiziğe ve kafa yapısına sahiptir.

Tıpkı diğer Türkiye'de yasaklı köpekler gibi AmStaff de dominant ve söz geçirmesi kolay olmayan bir köpektir. Bu nedenle yalnızca doğru eğitimle domine edilebilir. Baskınlığınızı ona hissettirir ve yorucu oyunlarla enerjisini atmasını sağlarsanız onu muhteşem bir şekilde yetiştirebilirsiniz.

American Bully

Oldukça ayırt edici kaslı fiziği ile öne çıkan American Bully, farklı görünümü sebebiyle insanların çekindiği bir köpek türüdür. Oysa bu köpek iyi bir eğitim sayesinde son derece sevecen, sıcakkanlı ve dışa dönük olabilir. Hatta çocuklara karşı özenli, dostane ve sempatik davranışlarıyla dikkat çeker. Çok sayıda çocuklu aile, bu köpeğin uyumlu ve harika bir dost olduğundan bahsetmiştir.

Yine de tüm bunlara rağmen American Bully Türkiye'de yasak mı diye sorduğunuzda yanıt evet olacaktır. Hatta farklı alt türlerinin (cep boy, standart, klasik ve XL) tümü Türkiye’de yasak köpek ırkları arasında bulunur.

Bu ırkın yasak olmasının sebebi geçmişinin tam olarak bilinmemesidir. Yani saldırganlık, asilik vb. özelliklerin karakteristik olabilmesi ihtimali bu köpeğin tanınmadan “elenmesine” sebep olur. Oysa o, oldukça güzel bir kalbe sahiptir. Olumlu ve profesyonel bir eğitimle harika bir şekilde yetiştirilebilir.

Dünyada Yasaklanmış Köpek Irkları

Tıpkı bizde olduğu gibi dünyanın bazı ülkelerinde de çeşitli köpek ırkları yasaklanmıştır. Bu köpeklerin fazla güçlü, sert mizaçlı, atletik olması ya da eğitilme güçlüğü bu yasakları getirmiştir. Gelin hangi ülkede hangi köpekler yasak öğrenelim.

• İngiltere’de yasaklı ırklar: Japanese Tosa, Pitbull Terrier, Dogo Argentino, Fila Brasileiro ve American XL Bully

• Almanya’da yasaklı ırklar: American Staffordshire Terrier, Bull Terrier, Pitbull Terrier, Staffordshire Bull Terrier

• Fransa’da yasaklı ırklar: Staffordshire Terrier, Pitbull Terrier, Japanese Tosa, Boerboel

• Avustralya’da yasaklı ırklar: Pitbull Terrier, Dogo Argentino, Fila Brasileiro, Japanese Tosa, Presa Canario (Kanarya Mastiff)

• Suudi Arabistan’da yasaklı ırklar: Tüm Terrier cinsleri, Bulldog, Affenpinscher, Boxer, Rottweiler, Newfoundland, Japon Spitzi, Danua, Brüksel Griffonu, Leonberger, Akita Inu

Köpek ırkları konusunda herhangi bir yasaklama koymayan ülkeler (yine de bölgesel olarak çeşitli kanunlara tabi olabilirler) arasında Brazilya, Meksika, Japonya, Hindistan, Çin, Nepal, Pakistan ve Güney Afrika vardır.

Türkiye'de Yasak Olmayan Köpekler

Türkiye ve çeşitli ülkelerdeki yasak köpek ırklarını anlattık ve özelliklerinden bahsettik. Fakat bahsettiğimiz bu köpekler haricindeki bazı ırklar da sıklıkla yasaklı sanılabiliyor.

Örneğin "Amerikan Bulldog Türkiye'de yasak mı?" sorusu oldukça popülerdir. Ama hayır, bu ırk ülkemizde yasak değil; sadece görünüşü yüzünden öyle sanılıyor.

Bu makalede ele alınan Amerikan Pitbull Terrier, Dogo Argentino, Fila Brasilerio, Japanese Tosa, American Staffordshire Terrier ve American Bully ırkları dışında kalan ırkların tümü Türkiye'de yasak olmayan köpekler arasındadır.

Bazı Irk Köpekler Neden Yasaklandı?

Gördüğünüz gibi Türkiye de dahil olmak üzere çeşitli ülkelerde yasak köpek ırkları listesi uzayıp gidiyor. Fakat bu köpeklerin hikayelerine baktığımızda her zamanki gibi insan etkisini apaçık görmekteyiz. Köpeklerine şiddet uygulayan, dövüştüren, saldırgan olması için türlü türlü uygulamalarda bulunan bu insanlar(!) yüzünden bazı ırk köpekler hala canavar muamelesi görmektedir. Oysa sevgi, ilgi ve doğru köpek eğitimi ile mükemmel yoldaşlara dönüşebilen bu hayvanların içinde bulunduğu pek çok güzel hikâye de mevcuttur.

Genel olarak bir köpeğin “iyi” ya da “kötü” olmasında çok fazla etmenin olduğunu ve kendi karakter özellikleri dışındaki tüm etmenlerin insan kaynaklı olduğunu unutmayın!