Köpeklerde Gıda Alerjisi
Köpekler için beslenme, yalnızca karın doyurmak değildir. Onlar için her mama tanesi yaşam enerjilerinin bir parçası, oyun oynarken harcadıkları gücün kaynağı ve sağlıklı bir vücudun yapı taşıdır. Ancak bazen en özenle seçilmiş ve saklanmış mamalar bile beklenmedik bir şekilde köpeğinizin vücudunda olumsuz bir tepki yaratabilir. Bu duruma bir örnek ise, köpeklerde gıda alerjisidir.
Köpeklerde gıda alerjisi, tıpkı biz insanlarda olduğu gibi beklenmedik bir anda kendini gösterebilen karmaşık bir durumdur. Köpeğin uzun süredir bayılarak, sağlıkla tükettiği bazı besinler, bir gün ilginç bir şekilde vücudu tarafından “tehdit” olarak algılanabilir. Bağışıklık sistemi aslında zararsız olan bir gıdayı bir “düşman” gibi görür ve bu aşırı tepki sonucunda da alerjik bir yanıt gelişir. İşte böylece gıda alerjisi ortaya çıkar.
Eğer köpeğinizde bir anda farklı belirtiler gözlemlerseniz (sürekli kaşınma, kulaklarını sallama, tüy dökülmesi vb.) bu durum aslında gıda alerjisinin bir işareti olabilir. Elbette kesin tanı için veteriner hekim desteği şarttır; çünkü her köpeğin vücudu alerjiyi farklı şekillerde gösterebilir. Yine de kesin tanıdan önce biraz bilgi almak isterseniz, köpeklerde gıda alerjisi hakkında bilmeniz gerekenleri bu yazıda bulabilirsiniz.
Köpeklerde Gıda Alerjisi Neden Olur?
Köpeklerde gıda alerjisinin temel nedeni, köpeğin bağışıklık sisteminin belirli gıda bileşenlerini yanlışlıkla zararlı bir madde olarak tanımasıdır. Genellikle bu tepkinin hedefinde proteinler bulunur. Sığır eti, tavuk, süt ürünleri, yumurta, soya veya buğday gluteni gibi içerikler, köpeklerde gıda alerjisine en sık neden olan içeriklerdir. Köpek bu maddeleri içeren bir mamayı veya yemeği tükettiğinde, vücudu bu proteinleri “yabancı” olarak algılar ve onlara karşı antikor üretir. Bu antikorlar da gıdadaki antijenlerle etkileşime girerek alerjik tepkiyi başlatır. Aslında sorun gıdanın kendisi değil, köpeğin bağışıklık sisteminin bu gıdayı nasıl yorumladığıyla ilgilidir.
Köpeklerde gıda alerjisi nedenlerinin en ilginç yönü ise şudur: Bu durum genellikle köpeğin uzun süre aynı içeriğe maruz kalmasıyla gelişir. Yani köpeğinizin yıllardır severek tükettiği mama bir anda alerjen hâline gelebilir. Üstelik yalnızca proteinler değil, bazı katkı maddeleri veya karbonhidratlar da alerjiyi tetikleyebilir. Çünkü köpeğinizin bağışıklık sistemi, sürekli karşılaştığı maddelere karşı zaman içinde hassasiyet geliştirebilir.
Kısacası gıda alerjisi, köpeğin vücudunun kendi dengesini yanlış yorumlamasıdır. Her köpekte farklı şekilde seyredebilir ve genellikle nedenini anlamak biraz zordur. Ancak doğru gözlem ve uygun beslenme planıyla bu durumun yönetilmesi mümkündür.
Köpeklerde Gıda Alerjisi Belirtileri
Köpeklerde besin alerjisi oluştuğunda (tıpkı diğer sağlık sorunlarında da olduğu gibi) çeşitli belirtiler görünür olacaktır. Aşağıda bazı örnekleri görebilirsiniz.
Şiddetli kaşıntı: Köpek kendini durmadan kaşıyabilir, şiddetli kaşıntılarda kaşınan yerleri ısırabilir.
Pati yalama ve ısırma: Alerjiye bağlı tahriş nedeniyle patiler adeta “rahatsızlığın merkezi” hâline gelebilir. Bu nedenle köpek de sık sık patilerini yalar ve dişler.
Kulak sorunları: Tekrarlayan kulak enfeksiyonları, kızarıklık ve kötü koku gibi durumlar gıda alerjisinin habercisi olabilir.
Kusma ve ishal: Sindirim sistemi hoşnutsuzluğunu dışa vurmakta gecikmez ve kusma ve ishal gibi sindirim problemleri ile bazı yiyeceklere anında tepki gösterebilir.
Kilo kaybı: Vücut yeterince besin alamadığında ya da sürekli savunma hâlindeyken kilo kaybı yaşanabilir.
Enerji düşüklüğü: Alerji, köpeğin genel ruh hâlini etkileyerek onu halsiz ve isteksiz bırakabilir.
Hiperaktivite: Bazı köpeklerde gıda alerjisi huzursuzluk ve aşırı hareketliliğe neden olabilir.
Davranış değişiklikleri: Köpeğin rahatsızlık hissetmesi, saldırgan tavırlara sahip olması gibi normalde var olmayan tepkiler görülebilir.
Tüm bu belirtiler gıda alerjisi ile ilgili olabilir. Ancak unutmayın ki, buradaki belirtilerin altından farklı rahatsızlıklar da çıkabilir. Bu nedenle kesin tanı ve tedavi için veteriner hekiminizden destek almanız gerekir.
Köpeklerde Gıda Alerjisi Teşhisi ve Tedavisi
Köpeklerde gıda alerjisini tedavi etmenin ilk adımı doğru teşhistir. Bunun için ise sabır gerektiren, ancak sonuçlarıyla oldukça net olan eliminasyon diyeti (yani alerji yaptığından şüphelenilen besinlerin sırayla beslenmeden elenerek alerjen içeriklerin tespit edildiği beslenme düzeni) uygulamaktır. Bu süreçte köpeğe daha önce hiç tüketmediği içeriklerden oluşan özel bir beslenme planı uygulanır. Genellikle 8-12 hafta boyunca seçilen besinler verilir; ancak başka hiçbir yiyecek, ödül maması, takviye vb. verilmez. Buradaki amaç ise köpeğin vücudunu olası alerjenlerden tamamen uzaklaştırarak tepkinin kaynağını netleştirmektir.
Eğer bu süre sonunda kaşıntı, ishal veya diğer alerji belirtileri azalmışsa veteriner hekim genellikle bir “mama testi” uygular. Yani köpeğe önceki maması kısa bir süre için tekrar verilir. Belirtiler yeniden ortaya çıkarsa, bu durum artık gıda alerjisi tanısının doğrulandığı anlamına gelir.
Köpeklerde gıda alerjisinin tedavisi ise çok basittir: Tespit edilen alerjen, köpeğin diyetinden tamamen çıkarılır. Yani alerjiyi tetikleyen bileşen belirlendikten sonra o maddeyi içermeyen, yeni ve dengeli bir beslenme düzeni oluşturulur. Bu sayede köpeğin bağışıklık sistemi yeniden sağlığa kavuşur ve yaşam kalitesi artar. Öte yandan, ne yazık ki köpeklerde gıda alerjileri tamamen “iyileştirilebilen” bir durum değildir; ancak doğru beslenme ve dikkatli takip ile tamamen kontrol altına alınabilir. Bazı köpeklerde dönemsel ilaç desteği de gerekebilir, fakat çoğu zaman düzenli ve uygun bir diyetle alerji belirtileri büyük ölçüde ortadan kalkar.
İşte, artık köpeklerde gıda alerjisi nedir, hangi belirtileri verir, nasıl teşhis ve tedavi edilir öğrendiniz! Dostunuzun sağlığı için onu gözlemleyip takip etmeyi ihmal etmeyin!
Kaynak
https://www.greencrossvets.com.au/pet-library/articles-of-interest/other-pets/food-allergy
https://vcahospitals.com/know-your-pet/food-allergies-in-dogs