Çoban Köpeği Cinsleri
Sürü koruma görevi ile ön plana çıkan çoban köpeği cinsleri, muhteşem görev bilinçleri ve iyi eğitildikleri takdirde mükemmel itaat ve koruma yetenekleri ile öne çıkarlar. Bu köpekler çeşitli görünüm ve fiziksel özelliklerde olsalar da ortak özellik olarak amaçları aynıdır: Sahiplerinin onlara verdiği sürüyü gütmek ve tehlikelerden korumak… Bunun için canla başla çalışırlar, büyük bir açık alanda hakimiyet kurarlar ve canları pahasına sevimli hayvan dostlarını büyük bir dikkatle takibe alırlar. Çobanların en büyük yardımcıları ve dostlarıdırlar.
Peki ama hangi dostlarımız çoban köpekleri olarak bilinir? Eğer merak ediyorsanız çeşitli çoban köpeği ırkları ve onların özelliklerini bu yazıda öğrenebilirsiniz!
Çoban Köpeği Cinsleri Nelerdir?
Bir sürünün olmazsa olmaz üyelerinden olan çoban köpeği cinsleri uzun zamandır hayatlarımızdadır ve dünyanın neredeyse her yerinde, kendine has özelliklerle ortaya çıkarlar. Hayvancılığın önemli olduğu yerlerde daha sık gördüğümüz çoban köpeği ırkları arasında Akbaş, Kangal, Avustralya Çoban Köpeği, Puli, Belçika Malinois, Bergamasco Çoban Köpeği, Aksaray Malaklısı, Fin Lapphund, Briard ve Avustralya Sığır Köpeği bulunur. Tabii ki bu cinsler dışında da çeşitli çoban köpeği türleri olabilir, fakat bunlar en popüler olanlar arasındadır.
Gelin, onları daha yakından tanıyalım.
Akbaş
Beyaz tüylü köpekler arasında olan Akbaş, Anadolu'nun en eski koruma köpeklerinden biridir. Bu iri ve atletik köpek sürü koruma görevinde ustadır. Eskişehir ve çevresinde yaygın olan Akbaş, Amerika'da da çiftliklerde kullanılmaktadır. Bağımsız ve dominant yapısıyla dikkat çeker; 3-9 aylık dönemde eğitilebilir ve 5 aylıkken sürü güdümüne başlar. Geniş alanlarda hareket etmeyi sever ve yaşam alanı olarak bahçeli evleri tercih eder. İnsana ve hayvanlara karşı korumacı, yırtıcılara ise saldırgan davranır. İlk kez gördüğü yabancılara karşı genellikle temkinlidir. Zarif duruşu ve sadakatiyle Türkiye'nin gurur duyduğu yerli köpek ırklarındandır.
Kangal
Tam ismiyle Kangal Çoban Köpeği devasa boyutları, atletik yapısı ve sağlam duruşuyla hemen ayırt edilir. Kalın kürkü, kahverengi gözleri ve siyah “maskesiyle” dikkat çeker. Görev bilinci mükemmeldir, sürüyü yönlendirme ve koruma işlerinde ise kusursuzdur. Sürü hayvanlarına zarar vermez; hatta sürüye zarar verebilecek kurtlara karşı aksiyon alır ve gerekirse kolayca alt eder.
İlginç bir bilgi olarak dünyada Namibya, Kenya, Tanzanya gibi ülkelerde çiftlik ve hayvan koruma köpeği olarak görev alır. Çiftlik hayvanlarını çitalardan korurken avcıların çitaları öldürmesini engelleyerek ekosisteme katkı sağlar. Kangal, sadık ve etkileyici bir bekçidir.
Avustralya Çoban Köpeği (Australian Shepherd)
Çoban köpeği cinsleri arasında olan Avustralya Çoban Köpeği, genellikle çevik ve sevimli bir çiftlik köpeği olarak bilinir. Kökeni Avrupa'ya dayansa da Kaliforniya'da en iyi versiyonuna getirilmiştir. Orta boy yapısı, keskin bakışları ve güzel desenli tüyleriyle dikkat çeker. Çocuklardan kuşlara kadar her şeyi gütme içgüdüsü, onu hareketli bir yaşam için ideal kılar. Zekasıyla acemi sahipleri biraz zorlayabilir; bu yüzden deneyimli ve aktif bir sahip gerektirir. Zeki, yorulmaz ve kolay eğitilebilir yapısıyla iş veya spor odaklı yaşamlar tercih edenler için mükemmel bir arkadaştır.
Puli
Harika bir görünüme sahip olan Puli, doğal “rastaları” ile hemen ilgi çeken küçük ama güçlü bir çoban köpeğidir. Yoğun ve hava koşullarına dayanıklı tüyleri özen ve dikkat gerektiren bir bakım ister. İnsanlarla yakın çalışmak üzere yetiştirilen bu zeki ve çevik köpekler hızla öğrenir. Omuzdan yüksekliği 40-43 cm olan Puli, çevikliği ve hafif adımlarıyla dikkat çeker. Sadık yapısı ise onu hem mükemmel bir sürü güdücü hem de sevimli bir dost haline getirir. Tüylerinin benzersiz yapısıyla diğer ırklardan ayrılan Puli, enerji dolu ve hareketli yaşam tarzlarına kolayca uyum sağlar.
Belçika Malinois (Belgian Malinois)
Bir başka çoban köpeği cinsi olan Belçika Malinois, zeki, kendine güvenen ve çalışkan bir dosttur. 55-66 cm yüksekliğinde olup kaslı ve güçlü yapısıyla dikkat çeker. Gururlu bakışları, yüzündeki siyah maskesi ve parlak kahverengi gözleriyle oldukça etkileyicidir. Bol egzersiz ve sahibinin ilgisi mutluluğunun anahtarıdır. İhmal edildiğinde huysuz olacaktır. Tüyleri koyu ve açık kahve tonlarında olup kulakları ise siyahtır. Malinois, itaatkâr yapısı ve iş disipliniyle muhteşem bir sürü bekçisidir.
Bergamasco Çoban Köpeği (Bergamasco Sheepdog)
Paspas mı aramıştınız, yoksa bir çoban köpeği mi? Evet, bu köpekle ikisine de ulaşabilirsiniz!
Bergamasco Çoban Köpeği son derece enteresan bir görünüme sahip olan zeki, sadık ve sabırlı bir çoban köpeğidir. Çocuklarla ve diğer hayvanlarla mutlu bir şekilde yaşar ve bakımı kolaydır. Bu köpeğin en ilginç özelliği olan tüyleri farklı dokuların birleşiminden oluşan doğal keçeler halinde şekillenir. Bu benzersiz yapı ise onu zorlu soğuklara ve yırtıcılara karşı korur. İlginç tüylerinin altında ise gerçek bir çoban köpeği ruhu taşır: Sevdiklerine karşı sevgi dolu ve koruyucudur, yabancılara karşı ise temkinlidir.
Aksaray Malaklısı
Yine ülkemizin gurur kaynağı olan dostlarından biriyle devam edelim: Aksaray Malaklısı, Anadolu’ya özgü dev bir sürü bekçi köpeğidir. Türk Mastifi, Anadolu Aslanı diğer isimleridir. Gri, krem renkte bir kürke sahip olup siyah maskelidir ve büyük, sarkık yanaklıdır. Yalnızca sahibine itaat eder, diğer insanlara karşı mesafelidir. Aynı cinsiyetten köpeklere ise pek tahammül edemez.
Kurtlara karşı koyabilecek kadar güçlüdür; bir çift (erkek ve dişi olmak üzere) Malaklı, 700-800 koyunu koruyabilir. Türkiye’de sürü bekçiliğinde, diğer ülkelerde ise ev koruma köpeği olarak tercih edilir. Sadakati ve koruma içgüdüsü ise onu eşsiz kılar.
Akbaş ve Kangal’dan genetik olarak farklı bir ırktır.
Fin Lapphund (Finnish Lapphund)
Kurt köpeklerine benzeyen Fin Lapphund, Kuzey Kutup Dairesi'nden gelen dayanıklı bir ren geyiği çobanıdır. Evet, çoban köpeği cinsleri yalnızca koyun güdecek diye bir şey yok; coğrafyasına göre farklı sürü hayvanlarını da güdebilirler.
Bu köpeğin gür tüyleri, Spitz cinsine benzer yüzü ve kıvrık tüylü kuyruğuyla hemen tanınır. Yaklaşık 50 cm boyunda, kaslı ve çevik bir köpektir. İnanılmaz refleksleri ve hızlı hareketleriyle dikkat çeker. Yabancılara karşı temkinli, ancak sevdiklerine karşı arkadaş canlısıdır. İlgi ve arkadaşlık arar, ihmal edilirse de mutsuz olur. Havlama ve tüy dökme eğilimi yüksektir.
Briard
Bu dostumuzu gerçek hayatta görmemiş olabilirsiniz ama onu bir köpek çizgi film karakteri olarak tanıyorsunuz ki ilgili yazımıza bakarak bulabilirsiniz!
Briard, zarif görünümü ve derin bağlılığıyla tam bir sevgi yumağıdır. Gri, açık kahverengi veya siyah dalgalı tüyleri ve ortadan ayrılmış kakülleriyle dikkat çeker. Sakalı ve belirgin kaşları da sorgulayıcı ifadesini tamamlar. Yaklaşık 55-68 cm boyundaki Briard güçlü ama çeviktir. Ayrıca ailesine sadık, çocuklara karşı koruyucudur; ancak çoğu çoban köpeği gibi o da yabancılara karşı temkinli durur. Eğitilebilirliği ve enerjisi yüksektir; hatta iki Briard 700 koyunu yönetebilir! Fakat “işkolikliği” tecrübesiz köpek sahipleri için biraz zorluk yaratabilir.
Avustralya Sığır Köpeği (Australian Cattle Dog)
Çoban köpeği türleri listemizin son üyesi olan Avustralya Sığır Köpeği son derece akıllı ve dayanıklı bir çoban köpeğidir. Orta boylu köpek cinsleri arasındadır, güçlü ve çevik yapısıyla da dikkat çeker. Beyaz tüylü doğmasına rağmen tüyleri zamanla mavi-gri ya da kızıla da dönebilir; benekli veya lekeli desenler görülebilir. Çalışma azmi son derece yüksektir ve sürüdeki hayvanları yönlendirmede ustadır. Enerjik yapısı onu ayrıca ideal bir koşu arkadaşı da yapar. Sadık ve tetikte olan bu cins, genellikle tanımadığı kişilere karşı mesafelidir. Sıkılmaması için fiziksel ve zihinsel aktivitelerle meşgul edilmelidir.
Evet, artık hem Türkiye’deki hem dünyanın diğer yerlerindeki popüler ve ilginç çoban köpeği cinsleri ve özellikleri nelerdir biliyorsunuz! Bu dostlarımızı kaliteli, taze, sağlıklı ve leziz köpek mamaları ile beslemeyi unutmayın!
Bu yazıyı beğendiyseniz av köpeği cinsleri ve özelliklerini de incelemenizi tavsiye ederiz!
Kaynak
https://tr.wikipedia.org/wiki/Akba%C5%9F_(k%C3%B6pek)
https://www.akc.org/dog-breeds/
https://en.wikipedia.org/wiki/Aksaray_Malaklisi