Kediler Neden İshal Olur?
Konu Başlıkları
Bazıları bilir, bazıları bilmez, fakat gerçek şudur ki kediler hastalık ve yaralanmaları ustalıkla gizlerler. Bu yüzden kedi sahiplerinin en ufak belirtilere karşı bile dikkatli olması gerekir. Kedinin günlük hali, enerji seviyesi, yemek ve suya olan ilgisi ve en çok da tuvalet alışkanlıkları gibi detayları takip etmek önemlidir. Dışkı takibi söz konusu olduğunda kıvam, renk ve dışkılama sıklığı gibi faktörlere dikkat etmelisiniz. Özellikle kediniz ishal olduysa bunu göz ardı etmemelisiniz, çünkü basit bir “ani mama değişimi” nedeninden tutun da ciddi bir hastalık belirtisi olmasına kadar kedi ishalini tetikleyen pek çok sebep olabilir.
Bu yazıda kediler neden ishal olur, kedilerde ishal yapan hastalıklar nelerdir, kedi ishali hangi durumlarda endişe vericidir ve nasıl geçer tek tek öğreneceğiz. Fakat yine de bu yazıdaki bilgilerin genel bilgiler olduğunu ve kedinizin sağlığı ile ilgili sorularınızı veteriner hekiminize danışmayı unutmayın!
Hazırsanız kedilerde ishal hakkında bilmeniz gerekenleri paylaşmaya başlayalım!
Kedi İshali Nasıl Anlaşılır?
Kedilerde ishal, kedi dışkısının gereğinden fazla cıvık olma durumudur. Kedinizin kakası belirli bir katı formda değilse, yarı sıvı veya sıvı görünüme sahipse ishal olmuş demektir. Mukuslu, köpüklü, kötü kokulu ve farklı renklerde olabilir. Ayrıca bağırsakların daha hızlı çalışması nedeniyle daha sık dışkılama görülebilir. İshal ne kadar sıvıysa vücuttan o kadar fazla sıvı atımı olacağı için dehidrasyon oranı fazla olacaktır; bu nedenle dikkate alınmalıdır.
Kedilerde İshal Neden Olur?
Her kedi sahibinin en az bir kere denk geldiği/geleceği kedilerde ishal durumu pek çok nedene bağlı olarak gelişebilen ve sık görülen bir vücut tepkisidir. Fakat bu sıklık sizi aldatmasın: Kedilerde ishal bazen basit bir nedene sahip olsa da bazen de birçok hastalığın yaygın bir belirtisidir. Yani sebepleri basit bir durumdan hayatı tehdit eden sorunlara kadar değişebilir.
Yavru kediler, yaşlı kediler, kronik hastalığı olanlar ve hamile kediler ise tedavi edilmeyen ishalin yol açabileceği komplikasyonlara karşı daha savunmasızdır. Eğer ishal 24 saat içinde kendiliğinden düzelmiyorsa (özellikle bu gruplarda) mutlaka bir veteriner hekimden yardım alınmalıdır.
Dışkının kıvamı, ishalin ciddiyet düzeyinin değerlendirilmesinde önemli bir ipucudur. Sıvı ishal endişe vericidir çünkü hızlıca sıvı ve besin kaybına yol açar. Daha yumuşak ve şekilli dışkı genellikle daha az ciddi olsa da yine de bir veteriner hekim tarafından değerlendirilmelidir.
Kedilerde ishal nedenleri ishalin tipine göre değişiklik gösterebilir. Akut ishal (14 günden az süren) ve kronik ishal (14 günden fazla süren) olarak 2 gruba ayrılır.
Akut Kedi İshali Nedenleri
Kedilerde akut ishal nedenleri arasında şunlar bulunur:
Beslenmede değişiklikler (bir anda farklı mamaya geçme vb.)
Gıda intoleransı
Gıda alerjisi
Kediye sunulan ödül maması, yaş mama, kuru mama vb. besinlerin tarihinin geçmiş olması, taze olmaması, doğru koşullarda saklanmamış olması, içeriğinde alerjen/toksik maddeler içermesi
Bağırsak parazitleri
Enfeksiyonlar (mantar, bakteriyel, viral, parazit vb.)
Hipertiroidizm
Diyabet
Zehirlenme, toksik maddeye maruz kalma
Veteriner hekimin incelemesi ve uygun tedaviyi belirlemesi sonrasında vücudun kendi iyileşme mekanizmaları (bağışıklık sistemi gibi), probiyotikler ve diğer takviyeler gibi tedaviler, hatta kısa süreli bir diyet değişikliği ile akut kedi ishali geçebilir. Bazı akut ishal vakalarında kısa süreli oral ilaçlara da ihtiyaç duyulabilir.
Kronik Kedi İshali Nedenleri
Kedilerde uzun süren ve kendi kendine geçmeyen kronik kedi ishali şu sebeplerden kaynaklanabilir:
Dirençli enfeksiyonlar
Kronik inflamatuar hastalık (kolit vb.)
Doğuştan gelen bir hastalık
İleri boyutta metabolik ve endokrin hastalık
Kanser
Kedilerde kronik ishal oldukça endişe vericidir çünkü kedinin yaşamını tehdit eden komplikasyonlara neden olabilir. Tedaviye dirençli ve uzun süreli ishal genellikle pek çok farklı sebebe sahiptir ve bu nedenle çok yönlü bir tedaviye ihtiyaç duyulur. Kedinizin ishal tedavisine başladıktan sonraki iki-üç gün içinde iyileşme görülmezse olası komplikasyon faktörlerini kontrol etmek için veteriner hekiminize başvurmalısınız.
Kedilerde İshal ve Kusma Neden Olur?
Kedinizde ishalle birlikte kusma görülmesi her zaman acil bir durumdur ve mutlaka veteriner hekiminiz tarafından değerlendirilmelidir. Bu kombinasyon genellikle mide rahatsızlıklarının bir sonucu olsa da çok daha ciddi bir soruna da işaret edebilir. Bağırsak tıkanıklığı, toksik besin veya madde yutulması, organ yetmezliği, pankreatit, diyabetik ketoasidoz, şiddetli enfeksiyonlar veya ciddi gıda alerjileri gibi durumlar bu belirtilerin sebebi olabilir. Kedilerde kusma, ishal olsun ya da olmasın, ciddiye alınmalıdır.
Dışkı Yapısına Göre Kedilerde İshal Türleri
Kediler neden ishal olur dediğimizde ayrıca dışkı yapısını inceleyerek de az çok fikir sahibi olabilir. Renk ve yapıya göre ishal türlerini aşağıda inceleyebilirsiniz.
Kedilerde Kanlı İshal
Kanlı ishal her zaman ciddi bir durumdur ve vakit kaybetmeden veteriner hekim tarafından tedavi edilmelidir. Dışkıdaki kanın rengi, sorunun kaynağı hakkında ipucu verir. Örneğin:
Koyu kırmızı veya siyah dışkı: Mide veya ince bağırsakta kanama olduğunu ve kanın sindirildiğini gösterir.
Parlak kırmızı kan: Kolon veya rektum gibi alt bağırsaklarda kanama olduğunu işaret eder.
Mukuslu dışkı: Sindirim sistemi iltihabı, susuzluk ya da parazit enfeksiyonu belirtisi olabilir.
Bu belirtileri fark ettiğinizde kedinizi hızlıca bir veterinere götürmeniz önemlidir.
Kedilerde Sarı veya Yeşil İshal
Kedinizin dışkı rengindeki değişimler bazen yediği bir şeyle ilgili olabilir. Örneğin çimen, kedilerin yiyebileceği yeşil renkli bazı sebzeler veya yiyeceklerden kaynaklanabilir. Bu nedenle bu durum her zaman endişe verici değildir. Ancak yine de bazı kedilerde yeşil dışkı, safra kesesi hastalığına işaret edebilir.
Kedilerde sarı renkli ishalde ise biraz daha tehlikeli olabilir. Karaciğer hastalığı, karaciğer yetmezliği, çinko zehirlenmesi, bazı bakteriyel patojenlerin aşırı çoğalması gibi sebepler görülebilir. Bu tür dışkı renk değişimlerinde kedinizi veteriner hekiminize götürmelisiniz.
Kedilerde İshal Nasıl Teşhis Edilir?
Kedi ishali nedeniyle veteriner hekiminize giderken yanınızda kedinizin kısa süre önce yaptığı bir dışkı örneği götürmeniz oldukça faydalı olacaktır. Veteriner hekiminiz böylece bağırsak parazitleri ve diğer bulaşıcı nedenleri bu şekilde analiz edebilir. Fakat yine de teyit amacıyla gitmeden önce istenen şeyleri veteriner hekiminize sorup öğrenmelisiniz.
İshal kediniz için veteriner hekimin yapabileceği testler şunlar olabilir:
Dışkı incelemesi: Parazit veya enfeksiyon taraması için dışkı yüzdürme, antijen testi, sürüntü testi.
Kan testi: İshalin metabolik veya sistemik nedenlerini ve dehidratasyon ya da anemi gibi sonuçlarını değerlendirme.
Görüntüleme yöntemleri olarak ise şunlara ihtiyaç duyulabilir:
Ultrason ve röntgen: Yabancı cisim yutma veya tümör gibi sorunları tespit etme.
Endoskopi: Sindirim kanalını detaylı inceleme.
Tekrar belirtmek gerekirse, kedinizin ishalinin ciddiyeti ve nedenlerini tespit ederken veteriner hekiminiz çeşitli yöntemler kullanabilir.
Kedilerde İshal Tedavisi: Kedi İshali Nasıl Geçer?
Artık kediler neden ishal olur biliyorsunuz; o halde sıra bu durumun nasıl düzeleceğini öğrenmeye geldi.
Kedi ishali nasıl geçer derken aslında kedi ishaline sebep olan durumun nasıl geçeceğine odaklanmak gerekir. Örneğin, eğer kedinizin ishal olma sebebi mama değişikliği ise bu mamayı bırakmanız gerekecektir.
Sağlıklı yetişkin bir kediniz varsa ve ishal olduysa veteriner hekiminiz genel bir tedavi yaklaşımı uygulanabilir. Örneğin sindirimi desteklemek için lif açısından zengin bir mamaya geçiş yapılabilir veya 24 saat boyunca kedinizin rutin besinlerini kesmenizi ve daha az miktarda, kolay sindirilebilir mama vermenizi önerebilir.
Bunlara ek olarak ishal süresince kedinizin bol bol su içmesi gerekir çünkü sıvı kaybı ancak bu şekilde dengelenecektir. İshal azaldığında ise normal diyete yavaşça geçiş yapmanız istenebilir. Bu süreçte eski ve yeni mamaları doğru oranda karıştırarak kedinizi alıştırabilirsiniz.
Eğer hala ishal devam ederse (kronik ishale dönüşürse) detaylı analizler için veteriner hekiminizi ziyaret etmelisiniz.
Kedim İshal Oldu, Ne Yapmalıyım?
Kedilerde ishal, ishalin bağlantılı olduğu hastalığa göre çeşitli tedavi seçeneklerine sahiptir ve veteriner hekiminiz sizi yönlendirecektir. Bu nedenle kedim ishal oldu ne yapmalıyım diyorsanız, yapmanız gereken şeyleri profesyonellere danışmalısınız. Başka kedi sahiplerinin önereceği ilaçlar ve yiyecekleri veteriner hekiminize danışmadan asla denememelisiniz. Özellikle yavru kedi ishali evde tedavi yöntemlerinden uzak durmalısınız; çünkü yavru kedilerin bağışıklığı daha zayıf olur ve yanlış bir tedavi denemesi erken teşhisi ve doğru tedavi adımlarını engelleyebilir.
Kedi İshali Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
Evet, artık kediler neden ishal olur ve ishal nasıl tedavi edilir biliyorsunuz. Eğer hala bu konuyla ilgili merak ettikleriniz varsa aşağıda paylaşacağımız kedi ishali ile ilgili merak edilen soruları ve cevapları inceleyebilirsiniz.
Kedim İshal Ama Halsiz Değil, Ne Olmuş Olabilir?
Kedilerde ishal varken beraberinde halsizlik, enerjide azalma, yeme içmeye ilginin azalması gibi yan belirtiler de görülür. Eğer kediniz sadece ishalse ve bu tip belirtiler göstermiyorsa bu durumu olumlu bir işaret olarak görebilirsiniz. Bu, ishalin daha az tehlikeli olduğu anlamına gelebilir; fakat net teşhisin veteriner hekiminizin tarafından konması gerekir.
Kedi İshali Kaç Gün Sürer?
Kedilerde ishal 2 haftaya kadar akut ishal; 2-3 haftadan sonra ise kronik ishal olarak adlandırılır. Hafif nedenlere sahip kedi ishali genellikle 2-3 gün içinde geçer. Bu nedenle 2-3 günden fazla süren ve çok şiddetli ishallerde veteriner hekiminize danışmanız büyük önem taşır.
İshal Kediye Ne Verilir?
Kediniz ishal olduysa ve bu beslenme kaynaklıysa veteriner hekiminiz tarafından önerilecek bir beslenme programına kademeli olarak geçiş yapmanız önemlidir. Kedi dostunuzun sağlığı için ona ishalken yoğurt vermekten uzak durmalısınız. Her ne kadar probiyotik içeriğe sahip olsa da yoğurt laktoz içerdiği için henüz iyileşme aşamasında olan kedinize iyi gelmeyebilir. Ayrıca insanlarda ishale iyi gelen patates, ekmek gibi gıdaları da ishal sürecinde kedinize vermemelisiniz. Veteriner hekiminizin önereceği ilaçları ve besinleri kullanmalısınız.
Kaynak