Kediler Neden Yatağa Çiş Yapar?
Her kedi sahibinin korkulu rüyalarından ya da can sıkıcı anılarından biri şüphesiz ki kedisinin tuvaleti dışında bir yere çişini yapmasıdır, hele ki söz konusu yer yatak ise… Böyle bir durumla karşılaşırsanız, yani kedinizin yatağınıza idrarını yaptığını fark ederseniz sinirlenmeniz çok normaldir. Çarşafları, yorganları, hatta yatağı temizlemek oldukça zahmetlidir ve aynı şeyin yeniden yaşanacağı düşüncesi bile insanı endişelendirir. Üstelik bu durum özellikle tekrar eden bir davranış haline geldiğinde bir süre sonra paranoyalara kapılmak bile mümkündür ve “Acaba bana kızdığı için mi yaptı? Ben kötü bir kedi sahibi miyim?” soruları aklınızdan geçebilir.
İçiniz rahat olsun, kediler sahiplerini cezalandırmak ya da inat etmek için yatağa çiş yapmazlar. Fakat endişe verici bir nokta olarak, bu davranışın arkasında genellikle fiziksel bir rahatsızlık ya da duygusal bir neden vardır. Sorunun kaynağını bulmak ise çok önemlidir.
Veteriner hekiminizle birlikte hareket ederek bu davranışın altında yatan nedeni anlayabilir ve çözüm yollarını belirleyebilirsiniz. Fakat ondan önce fikir edinmek isterseniz kediler neden yatağa idrarını yapar bu yazıda öğrenebilirsiniz.
Kedilerin Yatağa Çiş Yapma Nedenleri
Kedinizin yatağa çiş yapması pek çok durumla ilgili olabilir. Ne yazık ki bu davranış bazen fiziksel bir rahatsızlığın habercisidir ve özellikle idrar yolu hastalıkları ile ilgili olabilir. Diğer yandan, kedinizde stres yaratan durumlar da yatağa çiş yapmasının nedenlerindendir. Bazı kediler ise kum kabı ile çeşitli problemler yaşarlar ve buraya tuvaletini yapmayı tercih etmezler. Kısacası kedinizin bu davranışı sizi cezalandırmak için ortaya çıkmaz, yalnızca bir şeylerin yolunda gitmediğini anlatma şeklidir. Sorunun kaynağını doğru tespit ettiğinizde çözüm bulmak çok daha kolay olur.
Gelin, kedilerin yatağa idrarını yapma nedenlerini detaylıca inceleyelim.
Stres ve Kaygı
Kedilerin yatağa çiş yapmasının en yaygın nedenlerinden biri strestir. Taşınma, evdeki düzenin değişmesi, yeni bir hayvanın/insanın gelişi ya da bir aile bireyinin kaybı gibi travmatik durumlar kedilerin kendini güvensiz hissetmesine neden olur. Böyle zamanlarda sahiplerinin kokusunun sindiği yatak gibi güvenli bir alan ise onlara iyi gelir. Ayrıca kendi idrarındaki feromonlar da kedileri rahatlatır ve bu ikisi birleştiğinde yatağa çiş yapmayı tercih edebilirler. Bu davranış aslında bir yardım çağrısıdır ve kedi, huzursuz olduğunu anlatmaya çalışır.
Yüksek oranda stres pek çok sorunun tetikleyicisidir. Bu nedenle stres faktörlerini mutlaka ortadan kaldırmalısınız. Kedinizin sakinleşmesi ve eski haline dönmesi için ise veteriner hekiminizin tavsiyelerini dikkate almalısınız.
İdrar Yolları ve Böbrek Hastalıkları
Eğer hayatınızda bir değişiklik yoksa ve kediniz pek stresli görünmüyorsa o halde çeşitli idrar yolları ve böbrek rahatsızlıkları kedinizin yatağınıza çişini yapma sebeplerinden olabilir. Buna göre:
İdrar yolu enfeksiyonları: Kedinizin yatağa idrarını yapmasının bir nedeni idrar yolu enfeksiyonu olabilir. Bu enfeksiyonlar mesaneyi tahriş ederek kedinizin sık sık ve ani idrara çıkma ihtiyacı hissetmesine yol açar. Çiş yaparken acı duyduğu için ayrıca kum kabını rahatsızlıkla ilişkilendirebilir. Onun yerine yumuşak, güvenli ve konforlu bulduğu yatağınıza yönelir.
Mesane tümörü: Bu durum her kedide görülmez ama nadiren de olsa karşılaşılabilir. Tümör, kedinizin sık sık çiş yapma ihtiyacı hissetmesini tetikler. Buna ek olarak, tümörle birlikte gelen ağrı da kedinizin rahat bir yüzey aramasına neden olabilir. İşte yatağınız da ona daha konforlu hissettirir ve bu tatsız olay meydana gelir.
İdrar kaçırma: Kediniz bazen idrarını kontrol edemeyebilir ve yatağınızda yatarken de bu durum gerçekleşebilir. İdrar kaçırma genellikle sinir sistemi sorunlarından, idrar yollarındaki tıkanıklıklardan ya da doğuştan gelen şekil bozukluklarından kaynaklanır. Kedi lösemi virüsü gibi bazı enfeksiyonlar da bu durumu tetikleyebilir.
Böbrek hastalıkları: Böbrek sorunu yaşayan bir kedi normalden daha fazla idrar üretir. Çünkü hasta böbrekler suyu tutamaz ve idrarı olması gerektiği gibi yoğunlaştıramaz. Bu da kedinizin gün içinde daha sık tuvalete gitmesine neden olur. Çiş ihtiyacı geldiğinde eğer kum kabı uzağındaysa yatağınız gibi daha yakın bir yüzeyi kullanabilir. Bu davranış zamanla fark edilir hale gelir ve genellikle ilerleyen yaşla birlikte ortaya çıkar.
Gördüğünüz gibi, kedilerin yatağa çiş yapma nedenleri arasında idrar yolları ve böbrek rahatsızlıkları da bulunur. Eğer bu konuyla ilgili şüpheleriniz varsa kedinizi veteriner hekiminize götürmeniz gerekir.
Diyabet (Şeker Hastalığı)
Şeker hastalığı da kedinizin yatağınıza çiş yapma sebeplerinden biri olabilir. Bu hastalık kedinizin daha fazla su içmesine ve daha sık çiş yapmasına sebep olur. Çünkü vücut fazla şekeri böbrekler yoluyla atmaya çalışır. Bu durum da çiş yapma ihtiyacını artırır. Kediniz aniden tuvalet ihtiyacı hissettiğinde kum kabına yetişemezse kendisine en yakın güvenli alanı, yani yatağınızı tercih edebilir. Diyabetli kedilerde bu durum sık görülür.
Artrit (Eklem Ağrısı)
Yaş ilerledikçe kedilerde eklem ağrıları ortaya çıkabilir. Artrit adı verilen bu rahatsız edici durum, özellikle kedi kum kabına ulaşmayı ve içine girmeyi zorlaştıran ağrılı bir hastalıktır. Artrit hastalığı olan kediniz yatağınızda dinlenirken tuvalet ihtiyacı hissederse kalkmak yerine olduğu yerde çiş yapabilir, çünkü hareket etmek canını yakacaktır.
Bilişsel İşlev Bozukluğu
Yaşlı kediler (özellikle 10+) hafıza kaybı yaşayabilirler ve bu bilişsel işlev bozukluğu ile ilgilidir. Bu durumda olan bir kedi çeşitli şeylerle birlikte kum kabının yerini de unutabilir. Bazen de yönünü karıştırır ve çişini en yakın yüzeye yapar; işte bazen bu yüzey yatağınız olur. Bu davranış, yaşlılıkla birlikte gelen zihinsel bir soruna işaret etmektedir.
Kum Kabını Beğenmeme
Bazen kedinizin yatağınıza idrarını yapması sadece sağlık sorunları ile ilgili değildir. Örneğin kediniz kum kabını beğenmediğinde kullanmak istemez ve idrarını yapmak için yatağınızı seçebilir. Bu bazen kabın mama ve su kaplarına yakın olması, fazla gürültülü bir yerde durması, küçük olması ya da içindeki kumun dokusunun hoşuna gitmemesi gibi nedenlerle olur. Öte yandan yatağınız sessiz, temiz ve yumuşak yapısıyla ona daha güvenli gelir. Haliyle de ortaya tatsız o sonuç çıkar!
Kedinizin kumunu, kum kabını ve kabın yerini yeniden gözden geçirmeniz faydalı olacaktır.
Kedilerin Yatağa Çiş Yapması Nasıl Engellenir?
Evet, artık kediler neden yatağa çiş yapar biliyorsunuz. “Kedim yatağa çişini yapıyor, ne yapmalıyım?” diyorsanız aşağıdaki basit ve etkili çözümleri uygulayabilirsiniz:
Eğer kediniz tıbbi bir nedenle yatağınıza idrarını yapıyorsa bu durumu ancak veteriner hekim desteğiyle çözebilirsiniz. Merak etmeyin, diyet değişiklikleri ve ilaç tedavisiyle bu sorunun önüne geçmek mümkündür. Tedavi planını veteriner hekiminizle birlikte oluşturup sürece mutlaka uymalısınız.
Evde bir stres faktörü ve rutini bozan şey varsa bunları gözden geçirmelisiniz. Kediler rutinlerine ve yalnızlığa düşkün canlılardır; bu nedenle eve yeni gelen hayvan ve bireylerle ılımlı bir tanışma sürecine ihtiyaç duyarlar. Kedinize saklanma alanı, sessizlik, sakinlik ve “düzen” sunun.
Kedinizin kum kabını kullanmaması çoğu zaman kabın konumu ya da türüyle ilgili de olabilir. Örneğin evde birden fazla kedi varsa her biri için ayrı kum kabı kullanmalısınız. Kum kabının yerini sessiz ve rahatça ulaşabileceği bir yer olarak belirleyin. Bazı kediler kumun dokusunu ya da kokusunu beğenmeyebilirler. Bu durumda farklı kum türlerini deneyebilirsiniz. Ayrıca yaşlı ya da artritli kediler için kolay çıkabileceği tuvaletler seçin. Ağrısı olan bir kedi için bu basit detay büyük fark yaratacaktır.
Kedinizin yatağınızla olan mesafesini belirlemeniz de gerekir. Bunun için yatağınıza erişimini sınırlayın, mümkünse kapıyı kapalı tutun. Bazı kediler belirli kokulardan hoşlanmaz. Bu yüzden kedilerin uzak durduğu doğal kokuları (örneğin narenciye esansı gibi) yatak çevresinde kullanabilirsiniz. Ancak bu tür ürünleri uygulamadan önce veteriner hekiminize danışmanız iyi olur.
Sonuç olarak her kedinin davranışı farklıdır. Bu nedenle hem fiziksel hem çevresel nedenleri dikkatle değerlendirerek kalıcı ve kedinizin ihtiyacına uygun bir çözüm oluşturabilirsiniz.
Kaynak