Kedilerde WBC Düşüklüğü ve Yüksekliği
Tüm kedi sahiplerinin de bildiği gibi kedi dostlarımızın sağlığı için düzenli sağlık testleri oldukça büyük bir önem taşır. Bu testlerden biri de tam kan sayımı testidir ve kedilerin vücudunda yolunda gitmeyen bir şey olduğunda buradaki sonuçlar büyük ipuçları sağlar. Bu testlerdeki önemli değerlerden biri WBC (“white blood cell”, yani beyaz kan hücreleri) sayımıdır; çünkü, kedinizin bağışıklık sisteminin en önemli savunucularından biri olan beyaz kan hücreleri, vücutta oluşabilecek enfeksiyonlara karşı ilk savunma hattıdır. Doğal olarak, kediniz herhangi bir hastalıkla mücadele ettiği zaman, bu değer olması gerektiğinden daha düşük veya yüksek olarak çeşitli ipuçları sağlar.
Peki ama kedilerde WBC, yani beyaz kan hücreleri nedir, ne işe yarar, WBC düşüklüğü veya yüksekliği neye işaret ediyor olabilir, tedavisi nasıl yapılır? Gelin, kedinizin sağlığında önemli bir yere sahip olan WBC değeri ile ilgili bilinmesi gereken her şeyi öğrenelim.
Kedilerde WBC Nedir?
Kedilerde WBC (White Blood Cell), yani beyaz kan hücreleri, bağışıklık sisteminin temel savunma askerleridir. Lökosit olarak da bilinen bu hücreler bakteri, virüs, mantar gibi enfeksiyon etkenlerine karşı savaşırlar. WBC, kedi sağlığında oldukça önemli bir parametredir çünkü bu hücrelerin sayısındaki artış (lökositoz) ya da azalma (lökopeni), vücutta bir sorunun varlığına işaret edebilir.
Kedilerde WBC nötrofiller, lenfositler, monositler, eozinofiller ve bazofiller gibi farklı alt türlerden oluşur. Her bir türün işlevi ve vücutta kalış süresi farklıdır. Bu hücreler kemik iliğinde üretilir, kan dolaşımında belirli bir süre seyahat ederler ve daha sonra dokulara geçerek savunma görevini sürdürürler.
WBC düzeyleri genellikle tam kan sayımı (hemogram, CBC) testiyle ölçülür. Bu test, veteriner hekimin kedinizin bağışıklık sistemiyle ilgili sorunları erken aşamada fark etmesini sağlar. Ayrıca lökogram adı verilen detaylı testlerle her bir beyaz kan hücresi türü ayrı ayrı değerlendirilerek daha net bir tablo elde edilir.
Sonuç olarak, kedinizin WBC değeri onun bağışıklık sisteminin gücünü ve mevcut hastalık risklerini anlamada hayati bir göstergedir.
Kedilerde WBC Değeri Kaç Olmalı?
Genellikle bir mikrolitre kanda 4.900 ila 20.000 arasında seyreden beyaz kan hücresi değeri normal kabul edilir, fakat kedinin yaşına göre bu değer değişiklik gösterebilir. WBC değerin normalden daha düşük veya yüksek olması her zaman kötü bir haber anlamına gelmez ve diğer değerlerle birlikte, ayrıca varsa çeşitli semptomlar da gözeterek değerlendirilmelidir. Bu nedenle tam kan sayımı yaptırmanız kadar test sonuçlarına göre veteriner hekiminizden bilgi almanız ve gerekli durumlarda farklı testler de yaptırmanız büyük önem taşır.
Kedilerde WBC Düşüklüğü
Kedilerde normal WBC (beyaz kan hücresi) sayısı genellikle mikrolitre kan başına 4.900 ila 20.000 arasında kabul edilir demiştik. Doğal olarak, bu değerin 4.900’ün altına düşmesi WBC düşüklüğü yani lökopeni olarak değerlendirilir. Kedilerde WBC düşüklüğü önemli bir konudur, çünkü değer ne kadar düşükse vücudun enfeksiyonlara karşı savunmasız kalma riski o kadar artar. Kedilerde WBC (beyaz kan hücresi) düşüklüğü, kedinin bağışıklık sisteminin zayıfladığına işaret edebilir ve bazı durumlarda ciddi hastalıkların belirtisi olabilir.
Kedilerde WBC Düşüklüğü Neden Olur?
Kedilerde beyaz kan hücresi sayısının düşmesine yol açan pek çok etken bulunur ve bunlar genellikle bağışıklık sistemini derinden etkileyen sağlık sorunlarıyla ilişkilidir. Özellikle kedi parvovirüsünün neden olduğu enfeksiyöz enterit, kedi lösemisi (FeLV), akut toksoplazmoz ve salmonella gibi bulaşıcı hastalıklar kedilerde WBC düşüklüğünün başlıca nedenleri arasında yer alır.
Bunun yanı sıra bazı parazit enfeksiyonları, otoimmün hastalıklar, kanser türleri, kullanılan ilaçların yan etkileri ve hatta yoğun stres bile beyaz kan hücresi düzeylerini olumsuz etkileyebilir. Bu gruptaki bazı bulaşıcı hastalıklar diğer kedilere de geçebileceğinden enfekte kedilerin izole edilmesi hem onların sağlığı hem de çevredeki diğer kedilerin sağlığı için büyük önem taşır. Bu nedenle WBC düşüklüğü yalnızca bir laboratuvar değeri değil, altta yatan ciddi sorunların habercisi olabilir ve özellikle bulaşıcılık söz konusuysa hızla önlem alınmalıdır.
Kedilerde WBC düşüklüğüne bağlı olarak ortaya çıkan belirtiler arasında (ilgili olduğu hastalığa göre) kusma ya da ishal gibi sindirim sistemi bozuklukları, iştah kaybı ve buna bağlı kilo verme dikkat çeken ilk işaretler arasında yer alabilir. Ayrıca dişeti iltihapları, ağız içinde oluşan yaralar ve dışkıda mukus ya da kist görülmesi de bağışıklık sisteminin zayıfladığına işaret edebilir. Tüylerin yağlanması veya keçeleşmesi, susuzluk, solgun diş etleri, halsizlik ve genel bir durgunluk hali de göz ardı edilmemelidir. Bazı durumlarda vücutta kitle oluşumu, ani davranış değişimleri ya da nöbetler gibi daha ciddi belirtiler de ortaya çıkabilir. Bu semptomlar kedinizin bağışıklık sisteminde yolunda gitmeyen bir durumun habercisi olabilir ve vakit kaybetmeden veteriner değerlendirmesi gerektirir.
Sonuç olarak, düşük değere sahip olan beyaz hücrelerin türüne bağlı olarak tanı konur. Bu nedenle veteriner hekiminize mutlaka danışmanız gerekir.
Kedilerde WBC Düşüklüğü Tedavisi
Kedilerde wbc nasıl yükseltilir dediğinizde bu sorunun cevabının altta yatan hastalığın türüne ve şiddetine bağlı olarak değişiklik gösterdiğini bilmelisiniz. Yani WBC düşüklüğüne neden olan hastalığın tedavi edilmesi gerekir. Örneğin, kedi panlökopenisi vakalarında tedavi genellikle damardan sıvı desteği, enfeksiyonları önlemek için antibiyotikler ve kusmayı hafifletmek amacıyla çeşitli ilaçlarla yapılır. Bazı enfeksiyon türleri ise antibiyotik tedavisiyle kontrol altına alınabilir. Kanser vakalarında ise kemoterapi ya da bazı durumlarda radyoterapi uygulanabilir; ancak radyasyon tedavisi beyaz kan hücrelerini olumsuz etkileyebileceğinden çoğu zaman kemoterapi daha güvenli bir seçenek olarak tercih edilir. Bazı kanser türleri için ayrıca cerrahi müdahale ya da özel ilaçlar da tedavi planına dahil edilebilir.
Ne yazık ki kedi lösemisi, hâlâ tedavisi olmayan ciddi bir hastalıktır ve bu durum kedilerde en sık görülen ölüm nedenlerinden biridir. Ancak hastalığın seyri kedinin genel durumu ve semptomların şiddetine göre değişebilir. Bu noktada veteriner hekiminiz hem kedinizin sağlık durumu hem de sizin kişisel ve maddi koşullarınızı gözeterek en uygun tedavi yollarını önerecektir.
Kedilerde WBC Yüksekliği
Kedilerde WBC (beyaz kan hücresi) sayısı 4.900-20.000/µl normal iken 20.000’den yüksek olması kedilerde WBC yüksekliği olarak kabul edilir. Buna lökositoz da denir. Kedilerde WBC yüksekliği dikkate alınması gereken bir durumdur; çünkü kedilerin bağışıklık sistemi genellikle vücutta bir enfeksiyon, iltihaplanma, stres, travma veya daha ciddi sağlık sorunlarına yanıt olarak daha fazla beyaz kan hücresi üretir. WBC değerindeki artış da kedinin vücudunun bir tehdide karşı alarmda olduğunun göstergesi olabilir.
WBC düzeyinin ne kadar yüksek olduğuna bağlı olarak altta yatan nedenin ciddiyeti de değişebilir. Bu nedenle, yüksek WBC değeri mutlaka veteriner hekim tarafından değerlendirilmelidir.
Kedilerde WBC Yüksekliği Neden Olur?
Kedilerde beyaz kan hücresi sayısının yükselmesi çoğu zaman vücudun bir hastalık ya da tehdit karşısında savunmaya geçtiğini gösterir. Bu yükselişin ardında enfeksiyonlardan otoimmün hastalıklara, potasyum yetmezliği veya hormonal dengesizliklerden stres faktörlerine kadar pek çok neden olabilir.
Ancak bazı durumlarda beyaz kan hücrelerindeki artış böbrek yetmezliği, kalp kurdu gibi daha ciddi hastalıkların da habercisi olabilir. Bir örnek olarak lösemi de kedilerde dolaşımdaki anormal beyaz kan hücrelerinin kontrolsüz çoğalmasıyla ortaya çıkan kötü huylu bir kanser türüdür. Bir diğer nadir ama dikkat çekici durum ise Chédiak-Higashi Sendromudur. Özellikle İran kedilerinde görülen bu kalıtsal sendrom, bağışıklık sisteminin zayıflamasına neden olan beyaz kan hücresi işlev bozukluklarıyla karakterizedir. Aynı zamanda trombositlerin düzgün çalışmaması sonucu kolay kanama eğilimi ve pigment dağılımındaki bozukluk nedeniyle gözlerde ve deride solgunluk dikkat çeker. Bu sendromda, enfeksiyonlara karşı savunma neredeyse tamamen yavaşlar ve tanı, kedideki pigment değişiklikleriyle birlikte beyaz kan hücrelerindeki anormalliklerin gözlemlenmesiyle konur.
Kedilerde WBC yüksekliği belirtileri, altta yatan hastalığa bağlı olarak değişir. Örneğin enfeksiyon durumlarında kedinizde ateş, iştahsızlık, ruh hali değişiklikleri ve yorgunluk görülebilir; ayrıca ciltte döküntü, yara veya apse gibi dış belirtiler de ortaya çıkabilir. Parazit enfeksiyonlarında ise öksürük, hızlı nefes alma, kusma, yorgunluk ve kilo kaybı gibi olabilir. Otoimmün hastalıklarda şişmiş eklemler, saç dökülmesi ve ciltte ülserler olabilir. Kanser türlerinde ise şişmiş lenf düğümleri, tümörler, kilo kaybı, sık idrara çıkma, artan susama ve genel yorgunluk olabilir. Görülebilecek belirti türleri oldukça çeşitlidir ve ilgili olduğu hastalığa göre şekillenir.
Sonuç olarak, yüksek değere sahip olan beyaz hücrelerin türüne bağlı olarak tanı konur. Bu nedenle veteriner hekiminize mutlaka danışmanız gerekir.
Kedilerde WBC Yüksekliği Tedavisi
Eğer kedinizin tam kan sayımı sonuçları WBC seviyesinin yüksek olduğunu gösteriyorsa veteriner hekiminiz bu durumu ele almak için çeşitli tedavi seçenekleri sunacaktır. Bu tedavi planı yüksek beyaz kan hücresi sayısının altında yatan sebebe göre özelleşir. Enfeksiyonlar, otoimmün hastalıklar, lenfoma, böbrek yetmezliği, alerjiler, potasyum eksiklikleri ve stres gibi durumlar, evcil dostunuzun sağlığı için en uygun tedavi yöntemleri ile yönetilmelidir. Genellikle kediler basit enfeksiyonla kendi başlarına mücadele edebilirler, yine de bu süreçte de veteriner hekim kontrolü şarttır.
Tedavi süreci ilerledikçe yeni kan testleri yapılmalı ve beyaz kan hücresi sayılarının normal aralığa döndüğünü gösteren sonuçlar elde edilmelidir. Bu takip, kedinizin iyileşme sürecinin sağlıklı bir şekilde devam ettiğini anlamanızı sağlar.
Sonuç olarak kedilerde WBC düşüklüğü ve WBC yüksekliği çeşitli hastalıklar için bir işaret görevi görse de mutlaka diğer belirtiler ve analizlerle birlikte değerlendirilmelidir. Kedinizin sağlığı için gerekli olan aşıları mutlaka yaptırın ve onu düzenli sağlık taramalarından geçirmeyi unutmayın.
Kaynak
https://www.msdvetmanual.com/cat-owners/blood-disorders-of-cats/white-blood-cell-disorders-of-cats
https://www.petcarerx.com/article/what-is-a-high-white-blood-cell-count-in-cats/1604
https://wagwalking.com/cat/condition/low-white-blood-cell-count