Kedilerde Depresyon
Depresyon, günümüzde sık sık karşımıza çıkan; kişinin hayattan aldığı zevki ve ilgi alanlarını yok eden, devamlı bir mutsuzluk ve karamsarlık hali, bir duygudurum bozukluğudur. Olumsuz düşüncelerin ve hislerin kişilerin günlük hayatını büyük oranda etkilemesi ile karakterizedir ve bu durum, kişisel bakımın ihlal edilmesine kadar ilerleyebilecek kadar etkili olabilir. Çok uzun süreler boyunca devam edebilir ve hayata bakış açısını negatif yönde değiştirebilir. Üstelik bu psikolojik rahatsızlık yalnızca insanlarda değil, kedilerde de ortaya çıkabilir. İlginç ama evet, kedi depresyonu gerçektir!
Depresyona giren bir kedi, eskiden keyifle yaptığı pek çok davranışı bırakabilir ve çeşitli alışkanlıklarında değişim gibi sinyaller verebilir. Bu durum, çoğu zaman sahipleri için şaşırtıcıdır çünkü kediler duygularını saklamayı iyi bilirler ve yaşadıkları çöküşü her zaman açıkça göstermezler. Yine de karakter, yaşam tarzı, çevresel değişiklikler ya da travmalar gibi pek çok etken onların da ruh sağlığını derinden etkileyebilir.
Kısacası kedilerde depresyon, tıpkı insanlarda olduğu gibi ciddiye alınması gereken bir durumdur. Doğru gözlem, zamanında müdahale ve sevgi dolu bir yaklaşım ise onların yeniden mutlu, enerjik ve “normal” hallerine dönmelerine yardımcı olacaktır. Peki ama kedilerde depresyon neden olur, belirtileri nelerdir, nasıl geçer ve bu süreçte kediye nasıl davranmak gerekir? Gelin, detaylıca öğrenelim.
Kedilerde Depresyon Neden Olur?
Kediler (özellikle ev kedileri), her ne kadar “bir eli yağda, diğeri balda” yaşıyor gibi görünseler de günlük hayatta onları oldukça mutsuz eden, üzen olaylarla karşı karşıya kalabilirler. İşte bu olaylar ise kedilerde depresyona neden olur. Bu olaylara örnek olabilecek durumları aşağıda bulabilirsiniz.
Aileden birinin vefatı: Kediler, bağ kurdukları bir insanı veya başka bir hayvanı kaybettiklerinde yoğun üzüntü ve yalnızlık hissi yaşayabilirler.
Yeni bir eve taşınmak: Alışık oldukları güvenli ortamın değişmesi kedilerde stres yaratarak ruh hâllerinin bozulmasına neden olabilir.
Aile içindeki rutinin bozulması: Günlük düzenin bozulması, sahibinin daha az ilgisi veya evde geçirilen zamanın azalması kediyi duygusal olarak etkileyebilir.
Sağlık durumunda değişiklik: Ağrı, kronik hastalıklar veya iyileşmeyen sağlık sorunları kedinin ruh sağlığını olumsuz yönde etkileyebilir.
Yeterli ilgi ve oyun eksikliği: Kedinin zihinsel ve fiziksel olarak uyarılmaması zamanla yalnızlık ve sıkılmaya bağlı olarak depresyona yol açabilir.
Evdeki yeni üye: Eve yeni bir bireyin (bir insan veya başka bir evcil dost) katılması, kedinin alanını ve ilgiyi paylaşmak zorunda kalması nedeniyle strese sebep olabilir. Bu da onu depresyona sürükleyebilir.
Travmatik bir olay yaşamak: Korkutulmak, saldırıya uğramak, kaza geçirmek, şiddet görmek ya da büyük bir gürültüye maruz kalmak gibi olaylar kedinin psikolojisini derinden etkileyebilir.
Gördüğünüz gibi, kediler rutinlerinin bozulmasından hiç hoşnut olmazlar. Ayrıca, sevdiklerine değer verirler ve onların kayıpları, kediler için oldukça üzücü olabilir. Kedilerde depresyon nedenleri çeşitlidir; ancak hepsinin ortak özelliği olarak, bu sorun mutlaka çözüme kavuşturulmalıdır.
Kedilerde Depresyon Belirtileri
Eğer kediniz uzun süredir biraz “farklı” davranıyorsa ve depresyonda olduğundan şüpheleniyorsanız, kedi depresyonu nasıl anlaşılır merak edebilirsiniz. Aşağıda, kedilerde depresyon belirtileri ve açıklamalarını okuyarak kaç tanesinin dostunuzda olduğunu not etmeyi unutmayın!
İştahsızlık: Kedinin mama kabına yaklaşmak istememesi ya da normalden çok daha az yemesi ruh hâlindeki düşüşü işaret edebilir.
Oyun oynamakla veya oyuncaklarla ilgilenmeme: Daha önce keyifle oynadığı oyuncakları artık görmezden gelmesi, oyuncaklarıyla vakit geçirmemesi kedinin motivasyon ve enerji eksikliğine işaret eder.
Evdeki insan/hayvan dostlarıyla etkileşimi azaltma: Kedinin sosyal temaslardan uzak durması, içine kapanmaya başladığının güçlü bir göstergesidir.
Saldırganlık: Kediler üzgün ve mutsuz olduklarında saldırgan davranışlar gösterebilirler. Hırlama, tırmalama, tıslama gibi belirtiler ortaya çıkabilir.
Artan miyavlama veya sesli iletişim: Kedinin depresyonda olduğunu gösteren belirtilerden bir diğeri de normalden daha fazla ses çıkarması olabilir. Bu durum huzursuzluk ya da içsel bir sıkıntıyı ifade eder.
Dışarı çıkma isteğinde azalma: Özellikle dışarıda olmayı seven kedilerde dış dünyaya karşı ilginin azalması, kedinin dışarı çıkmak için kapıya bile yönelmemesi veya eskisi gibi pencere önünde vakit geçirmemesi görülebilir.
Fazla uyuma: Kediler günün büyük kısmını uyuyarak geçiren canlılardır. Ancak depresyon belirtileri gösteren kediler, normalde uyudukları süreden daha uzun süre boyunca uyurlar. Bu durum ise “hayattan” kaçış davranışı veya enerjisizlik belirtisi olabilir.
Kendini temizlememe: Kediler son derece titizlerdir ve yalanarak temizlenirler. Ancak depresyondaki kedilerde kendini temizlememe görülecektir. Parlak ve düzenli tüylerin yerini bakımsız veya düğümlenmiş tüyler alıyorsa, kedi kendine özen göstermeyi bırakmış demektir. İşte bu da depresyonun “kişisel bakımı ihmal etme” eşiğiyle ilgilidir.
Tuvalet alışkanlıklarında değişiklikler: Tuvalet düzenindeki değişiklikler stresin ya da içsel bir huzursuzluğun davranışsal yansıması olabilir.
Kedi kumu hariç yerlere tuvaletini yapma: Kedinin tuvalet alışkanlığını bozması ciddi bir rahatsızlık veya duygusal dengesizlik belirtisi olarak değerlendirilebilir. Özellikle kum kabı alışkanlığını ihlal etme ve evin farklı yerlerine tuvaletini yapma, depresyon belirtisi olarak sayılabilir.
Bu davranışlar kedilerde depresyonu belirtiyor olabilir. Ancak unutmayın: Yukarıda bahsettiğimiz belirtiler yalnızca depresyonun değil, ayrıca ağrı, enfeksiyon, hormonal bozukluklar gibi farklı sağlık problemlerinin de habercisi olabilirler. Kediler doğaları gereği hastalıklarını saklama eğilimindedirler; bu yüzden en ufak belirti bile mutlaka veteriner hekim kontrolü ile değerlendirilmelidir. Yani, kedinize kendiniz teşhis koymaya çalışmayın ve mutlaka profesyonel bir destek alın.
Kedilerde Depresyon Nasıl Geçer?
Eğer kedinizin depresyona girdiğini düşünüyorsanız öncelikle veteriner hekiminize danışmanızı öneririz. Çünkü yukarıda bahsettiğimiz belirtilerin bir sağlık sorunuyla ilgili olup olmadığı muayeneler sonucu ortaya çıkacaktır. Yapılan testler ve kontrollerde hiçbir sağlık sorunu çıkmazsa, ancak kediniz hala mutsuzsa, işte o zaman depresyondan şüphelenilebilir. Özellikle hayatı bir şekilde “değişmiş” olan kedilerde depresyon epey olasıdır. Peki ama kedilerde depresyon nasıl giderilir?
Veteriner hekim kontrolünü ihmal etmeyin: Kedinizdeki davranış değişikliklerinin gerçek sebebi bazen gizli bir sağlık sorunundan kaynaklanabilir; bu nedenle ilk adım mutlaka kapsamlı bir veteriner muayenesi olmalıdır. Eğer bir sağlık sorunu varsa, bunu geçirecek tedavilerin ve ilaçların uygulanmasını sağlayın.
Nedeni doğru tespit edin: Kedilerde depresyonu yönetmenin en etkili yolu, ortamda veya rutinde son dönemde yaşanan değişiklikleri değerlendirerek problemi tetikleyen unsuru bulmaktır. Geçmişe dönük yaptığınız değişiklikleri fark edin.
Kaynağı hedef alın, sadece belirtilere odaklanmayın: Sadece yüzeyde görünen şikayetleri gidermek yerine kedinin davranışının ardındaki temel nedeni çözmeye çalışın.
Birlikte kaliteli zaman geçirin: Kedinizle gün içinde temas halinde olmak, onunla sohbet etmek, tüylerini taramak, okşamak ve küçük oyunlara dahil etmek bağınızı güçlendirir ve toparlanma sürecini hızlandırır.
Zihinsel olarak aktif kalmasını sağlayın: Kediniz oyun ve oyuncaklarından uzak dursa da siz onu yönlendirin ve oyuna davet edin. Bir şekilde zihnen aktif kalmasını sağlayın.
Tırmanma ve saklanma ihtiyaçlarını karşılayın: Kedi evi, kapalı tüneller veya pencere kenarları gibi kedilerin bayıldığı tırmanma/saklanma alanlarını kedinize sunarak onun doğuştan gelen keşfetme ve korunma ihtiyacını destekleyebilirsiniz. Bunlar da ona kendisini daha iyi hissettirir.
Gerektiğinde bir uzmanla görüşün: Veteriner hekiminiz veya bir kedi davranış uzmanı, kedinizin davranış değişikliklerinin kökenini daha net ortaya çıkarabilir ve diyet düzenlemesi, çevresel zenginleştirme, tamamlayıcı tedaviler gibi kediniz için en uygun yaklaşımı belirleyebilir.
Unutmayın: Kedilerde depresyon sonsuza kadar sürecek diye bir şey yok! Sadece bu süreçte sabırlı olun ve dostunuza “varlığınızı” hissettirin!
Kedilerde Depresyon İlacı Var mı?
Kedilerde depresyon ilacı konusunda araştırma yapmadan önce, kediniz için yapabileceğiniz her şeyi yaptığınızdan emin olun. Veteriner hekim kontrolleri, birlikte vakit geçirme, rutinleri koruma, oyun oynama vb. adımları uygulayın. Eğer kediniz hala eskisi gibi mutlu değilse işte o zaman veteriner hekiminize ilaç konusunda danışabilirsiniz. Asla insanlar için kullanılan ilaçları veya “evde yapılabilen” tarifleri, veteriner hekiminize danışmadan kedinizde kullanmayın.
Kedilerde Depresyon Ne Kadar Sürer?
Genel olarak kedi depresyonu kısa sürelidir; ancak bu süreyi daha da kısaltmak ve tehlikeli durumlara yol açmaması için iyi yönetmeniz gerekir. Aksi takdirde çeşitli sağlık sorunlarına yol açabilir.
Kedilerde Depresyon Öldürür mü?
Direkt olarak kedilerde depresyon ölümcül değildir; ancak depresyonun etkileri çeşitli sağlık sorunlarına ve bu sorunlar da çok tehlikeli sonuçlara neden olabilir. Örneğin, depresyondaki bir kedi yeme içmeden kesildiğinde bu onun aşırı zayıflamasına veya susuz kalmasına sebep olabilir. Bunlar ise sağlık açısından çok risklidir. Bu nedenle kedinizde depresyondan şüphelendiğinizde mutlaka önlemini almanız gerekir.
İşte, artık kedilerde depresyon olur mu, hangi belirtilerle ortaya çıkar, depresyona girmiş kedi nasıl düzelir ve süreç boyunca neler yapılmalıdır biliyorsunuz! Kedinizin mutluluğu için, onun davranış değişikliklerini gözlemlemeyi ihmal etmeyin!
Kaynak
https://www.petmd.com/cat/behavior/can-cats-get-depressed
https://walkinpets.com/blogs/blog/cat-depression-signs-causes-treatments