Kedilerde Kabızlık Hakkında Bilinmesi Gerekenler
Tıpkı insanlarda olduğu gibi, kedilerde de kabızlık, dışkının normalden daha zor şekilde, az miktarda, seyrek aralıklarla veya sert formda vücuttan atılması durumudur. Kabızlık kediler için son derece rahatsızlık vericidir: Bazı kediler günlerce tuvalete gitmez, bazıları ise gitmek istese de acı hissettiği için başarısız olur. Kabızlık çoğu zaman kısa süreli bir sindirim aksaklığı gibi görünse de kedinin kum kabına her zamankinden daha az gitmesi, dışkının kuru ve sert olması veya tuvalet sırasında zorlanması, aslında sindirim sisteminin yavaşladığını da gösterir. Üstelik, uzun sürdüğünde kedi için ciddi bir probleme de dönüşebilir. Örneğin, tedavi edilmediğinde obstipasyon (şiddetli ve acılı dışkılama güçlüğü) gelişebilir. Daha ileri evrelerde ise megakolon (kalın bağırsağın genişleyip dışkıyı ilerletemez hâle geldiği ciddi bir sindirim bozukluğu) ortaya çıkabilir. Bu nedenle kedilerde kabızlık belirtilerini erken fark etmek ve kedinin tuvalet rutinini yakından takip etmek gerekir.
Peki ama kedilerin kabız olduğu nasıl anlaşılır ve kedilerde kabızlığa ne iyi gelir? Gelin, tüm detaylarıyla, kedilerde kabızlık problemini inceleyelim.
Kedilerde Kabızlık Belirtileri
Kedilerde kabızlık, yalnızca tuvalete çıkmakta zorlanmakla sınırlı değildir; aynı zamanda kedinin davranışlarını, enerjisini ve günlük rutinini etkileyen büyük ölçekli bir probleme dönüşebilir. Bu nedenle erken belirtilerde bile harekete geçilmelidir. “Kedilerde kabızlık nasıl anlaşılır?” diye soruyorsanız, aşağıdaki kedilerde kabızlık belirtileri, size cevap olacaktır:
Dışkılama sırasında az miktarda dışkı veya hiç dışkı çıkmaması: Kedi kum kabında uzun süre oyalanıyor, belirgin şekilde ıkınıyor ancak sonuç alamıyorsa bu durum kabızlığın açık bir göstergesidir.
Dışkının yapısı: Kabız kediler bazen yalnızca küçük, kuru topaklar halinde dışkılar çıkarabilir veya mukuslu ya da mukussuz çok az miktarda dışkı üretebilir.
Kum kabına sık gitme: Kabız olan kediler tuvalet ihtiyacı hissettikleri için sık sık kum kabına girip çıkarlar, fakat dışkılama genellikle gerçekleşmez.
Kum kabında ıkınma, ses çıkarma veya kabin dışına dışkılama: İdrar yolu sorunlarında olduğu gibi, kabız kedi kum kabına sık sık girip çıkabilir, tuvaletini yaparken zorlandığı için miyavlayabilir ya da acı çektiği için kakasını kum kabının dışında yapabilir.
Kusma: Bağırsakta biriken dışkı mide bulantısı ve tokluk hissi yaratarak kusmaya neden olabilir.
İştah azalması: Kendini iyi hissetmeyen kediler yemek yemekten kaçınır ve bu durum kabızlığı daha belirgin hâle getirir.
Enerji düşüklüğü ve uyuşukluk: Karın bölgesindeki baskı ve ağrı, kedinin hareket isteğini azaltır ve gün boyu dinlenmesine yol açabilir.
Aile üyeleriyle etkileşimde azalma: Kediler rahatsız olduklarında çoğu zaman kendilerini geri çeker, oyun ve sevgi taleplerinden uzaklaşırlar.
Gördüğünüz gibi, kedilerde kabızlık pek çok belirtiye sahiptir. Eğer bu belirtileri fark ettiyseniz ve özellikle kediniz, gördüğünüz son kakasından 48–72 saat sonra bile hâlâ dışkılamamışsa, hiç vakit kaybetmeden veteriner hekiminizle iletişime geçmeniz gerekir. Kedilerde kabızlık erken müdahale ile kolayca kontrol altına alınabilir; ancak geciktiğinde ciddi sindirim sorunlarına yol açabilir.
Kedilerde Kabızlık Nedenleri
Kedilerde kabızlık sorunu kimi zaman basit bir yaşam alışkanlığı değişikliğinden, kimi zaman da gizli bir sağlık sorunundan kaynaklanabilir. Bu nedenle kabız olan kedinin davranışlarını takip etmek ve belirtiler ortaya çıktığında gecikmeden veteriner hekim desteği almak oldukça önemlidir. Kedilerde kabızlık neden olur merak ediyorsanız, gelin kedilerde kabızlık nedenlerini detaylı bir şekilde öğrenelim.
Tüy yumakları: Özellikle uzun tüylü kediler, yalanırken çok fazla tüy yutabilirler. Yuttukları tüylerin bağırsaktan atılmasında zorluk çıkabilir. Bu da kabızlığı tetikler.
Yabancı cisim yutmak: Kemik, oyuncak veya tahriş edici maddeler gibi sindirilemeyen yabancı cisimler kedinin bağırsaklarını zorlayarak kabızlığa yol açabilir. Özellikle halsizlik, karında şişlik, ateş veya düşük vücut ısısı, tıkanıklık belirtileri arasında yer alır. Acil müdahale gerektirir.
Obezite ve az hareket: Fazla kilo ve hareketsiz yaşam bağırsak hareketlerini yavaşlatarak dışkının ilerlemesini güçleştirir.
İdiyopatik megakolon: Nedeni tam olarak bilinmeyen bu sağlık sorununda kolonlar genişler ve dışkıyı normal şekilde iletemez.
Nörolojik hastalıklar: Sinir sistemi ile ilgili sorunlar, bağırsakların doğal ritmini bozarak dışkılamayı zorlaştırabilir.
Hareketi zorlaştıran ağrılar: Osteoartrit (kireçlenme) gibi ağrı yaratan rahatsızlıklar, kedilerin tuvalete gitmekten kaçınmasına yol açabilir.
Tümör veya kitleler: Kalın bağırsak ya da rektumdaki kitleler dışkı yolunu daraltarak kedide kabızlığa neden olabilir.
Dehidratasyona yol açan hastalıklar: Vücudun su kaybetmesine neden olan her rahatsızlık dışkıyı sertleştirerek çıkışını güçleştirir.
Altta yatan ciddi hastalıklar: Böbrek hastalığı, diyabet veya hipertiroidi gibi sorunlar bağırsak dengesini etkileyebilir ve mutlaka veteriner hekim kontrolü gerektirir.
Yetersiz egzersiz: Günlük fiziksel hareketin azalması bağırsak tembelliğine yol açarak kabızlığı tetikler.
Yukarıda da göreceğiniz gibi, kedilerde kabızlık pek çok nedene bağlı olabilir. Neyse ki kabızlık, genellikle erken fark edildiğinde kolayca yönetilebilir! Ancak sakın unutmayın: Kedinizin tuvalet alışkanlıklarında bir değişiklik fark ettiğinizde hızlı adımlar atarak kabızlığın ciddi sorunlara yol açmasını engelleyebilirsiniz.
Kedilerde Kabızlık Tanısı ve Tedavisi
Kabızlık, kedilerde çoğu zaman fiziksel muayene ve tıbbi öykünün öğrenilmesi ile hızlıca teşhis edilebilen bir durumdur. Tanı için veteriner hekim, (kedi obez değilse) kolonda biriken sert dışkıyı elle yapılan muayene ile kolayca hissedebilir. Ancak durumun boyutunu netleştirmek ve tıkanıklık şüphesini ortadan kaldırmak için çoğu zaman karın röntgeni istenir. Dehidratasyon, enfeksiyon veya kabızlığa zemin hazırlayan diğer hastalıkları değerlendirmek amacıyla kan testleri ve idrar tahlili de oldukça değerlidir. Daha ileri ya da açıklanamayan vakalarda, karın ultrasonu veya biyopsi de gerekebilir.
“Kedilerde kabızlık nasıl geçer?” dediğimizde ise yanıtlar çeşitlidir. Duruma göre lavman, narkoz altında dışkının elle çıkarılması, sıvı tedavisi veya bazı müshiller kullanılabilir. Eğer bağırsakta yabancı cisim ya da tümör gibi tıkanıklığa yol açan şeyler varsa cerrahi müdahale gerekebilir.
“Daha ağır vakalarda kedilerde kabızlık için ne yapmalı?” sorusunda ise yine veteriner hekimin tanısına göre, cevaplar değişiklik gösterir. Genel anestezi altında dışkının çıkarılması, ardından varsa dehidratasyonu düzeltmek için hastanede sıvı tedavisi uygulanmasını önerilebilir. Megakolon gibi ileri evre durumlarda ise kediye tüple müshil verilmesi ve kedinin birkaç gün hastanede kalması gerekebilir. Kabızlığın tekrarladığı kedilerde yüksek lifli diyetler, tüy yumağı için malt kullanımı, probiyotikler, dışkı yumuşatıcılar veya kolon hareketini destekleyen bazı ilaçlar önerilebilir.
Kedilerde Kabızlık Sorunu Nasıl Çözülür?
Genel olarak, kedilerde kabızlığın tedavisi için veteriner hekimin yönlendirmelerini takip etmek, reçete edilen ilaçları kullanmak gerekir. Buna ek olarak, tedavinin ardından kedinin tekrar kabız olmaması için de bazı detaylara dikkat etmek gerekir. Örneğin:
Kedinin rahatça tuvaletini yapabilmesi için kum kabının gürültüden uzak, kolay erişilebilir bir yerde olması,
Su tüketimini artırmak için gerekirse su pınarı almak ve evde her zaman kedinin taze ve temiz suya erişimini sağlamak,
Özellikle uzun tüylü kedilerde düzenli tarama,
Tüy yumağı sorunu olan kedilerde malt kullanımı,
Bağırsak hareketlerinin düzenli olması için egzersiz eksikliğini gidermek ve günlük oyun rutinleri oluşturmak,
Obeziteyi önlemek; obez kedileri zayıflatmak,
Dengeli, sindirimi kolay bir beslenme planı oluşturmak gerekir.
Ayrıca, kedinin herhangi bir sağlık sorunu olmasa da tuvalet alışkanlıklarını takip etmek ve zaman zaman dışkı yapısını incelemek de son derece iyi bir fikirdir!
Kedilerde Kabızlık için İlaç Var mı?
Evet, kedilerde kabızlık için kullanılan çeşitli ilaçlar ve dışkı yumuşatıcılar bulunur, ancak bunların kesinlikle veteriner hekimin yönlendirmesiyle verilmesi gerekir. Çünkü kediyi rahatlatacak doğru ürün tamamen kabızlığın şiddetine, nedenine ve kedinin genel sağlık durumuna göre değişir. Evde rastgele verilen “insan ilaçları” ya da yanlış ürünler bağırsaklarda daha ciddi sorunlara yol açabilir. Bu nedenle, farklı kaynaklardan ulaştığınız ilaç önerilerini kediniz için kullanmayın ve profesyonellerden destek alın.
Kedilerde Kabızlık Öldürür mü?
Kabızlık çoğu zaman kedilerde hafif seyreder, ancak uzun süre tedavi edilmediğinde ciddi sonuçlar doğurabilir. Kabızlık nedeniyle bağırsaklarda tıkanma, yoğun toksin birikimi ve megakolon gibi ağır sonuçlar gelişirse kedinin sağlığı da tehlikeye girer. Üstelik tedavinin gecikmesi ciddi komplikasyonlara ve hatta ölüme yol açabileceğinden, kabızlık belirtileri uzuyorsa veya kedi uzun süredir dışkılayamıyorsa durumu acil olarak veteriner hekimin değerlendirmesi gerekir.
Kedilerde Kabızlık Kaç Gün Sürer?
Kedilerde kabızlık süresi kedinin yaşına, beslenme düzenine, aktivite seviyesine ve kabızlığa neden olan sağlık sorunlarına göre değişir. Genellikle hafif kabızlık birkaç gün içinde düzelebilir ancak dışkılama üç güne kadar gecikiyorsa artık müdahale gerektiren bir durum var demektir.
Yavru Kedilerde Kabızlık Olur mu?
Evet, yavru kedilerde de kabızlık görülebilir. Hatta yetişkin kedilere kıyasla yavru kediler, sindirim sistemleri henüz tam olarak gelişmediği için kabızlığa daha yatkındır. Yanlış mama seçimi, yetersiz sıvı alımı, parazitler veya anneden erken ayrılma gibi durumlar ise kabızlığa neden olabilir. Çözüm için ise yine veteriner hekim tedavisi gerekir.
Gördüğünüz gibi, kedilerde kabızlık basit nedenler kadar ciddi nedenlerden de kaynaklanabilen ve tedavi edilmezse büyük sağlık sorunları doğurabilen bir rahatsızlıktır. Bu nedenle, kedinizde kabızlık belirtileri görüyorsanız hemen veteriner hekiminize başvurun!
Kaynak
https://www.petmd.com/cat/conditions/digestive/cat-constipation-symptoms-causes