Köpeklerde Gençlik Hastalığı (Distemper)

Gerek ismi gerek ise etkilediği hayvan türlerinin çeşitliliği ile son derece ilginç bir hastalık olan köpeklerde gençlik hastalığı (orijinal ismiyle Canine distemper) tüm köpek sahiplerinin tanıması gereken bir hastalıktır. Ölümcül ve ciddi olmakla birlikte aşı ile önlenebilirdir, her köpekte ortaya çıkma riski taşır ve çakal, tilki, rakun, kedi gibi pek çok memelide de görülebilir. Kısacası bu hastalığı tanımak ve gerekli tedbirleri almak, köpek dostlarımızın sağlıklı bir ömür sürmesi için son derece önemlidir.

Peki ama köpeklerde gençlik hastalığı nedir, nasıl anlaşılır, belirtileri nelerdir, tedavisi nasıl yapılır? Gelin bu yazıda tüm bu sorulara ve en çok merak edilen noktalara tek tek değinelim.

Köpeklerde Gençlik Hastalığı Nedir?

Adı nedeniyle yalnızca yavru köpekleri hedef alan bir hastalıkmış gibi görünse de köpeklerde gençlik hastalığı her yaştan ve cinsten köpeğin solunum, sindirim ve sinir sistemlerini hedef alan ciddi ve bulaşıcı bir hastalıktır. Bu hastalığa canine distemper virüsü (CDV) neden olur ve özellikle dört aydan küçük yavru köpekler ile aşılanmamış tüm köpekler risk altındadır. Üstelik virüs yalnızca köpekleri değil, gelincikler, tilkiler, kurtlar, rakunlar ve kokarcalar gibi vahşi doğada bulunan canlıları da etkileyebilir. Ayrıca kediler de bu virüsü kapabilir, ancak genelde hastalanmazlar.

Köpeklerde Gençlik Hastalığı Neden Olur?

Köpek gençlik hastalığı Paramyxoviridae ailesine ait tek sarmallı bir RNA virüsünün neden olduğu bulaşıcı bir hastalıktır. Bu virüs ailesi insanlarda kızamık, kabakulak ve bronşite de yol açar. Bu virüs, hayvanı enfekte ettikten sonra kolayca vücudunda yayılır. Enfekte olan köpeklerin diğer köpekleri ve canlıları da enfekte etmesiyle hızla gelişir. Hastalığın en kolay bulaşma şekli CDV ile enfekte olan hayvanın öksürük, hapşırık, salya, idrar, kan, tükürük veya solunum yoluyla yaydığı damlacıklardır. Birkaç ay boyunca bulaşıcı olabilir. İnsanlara bulaşmaz.

Köpeklerde gençlik hastalığı bulaştığı hayvan türlerine göre farklı etkiler gösterir. Örneğin aşısız gelinciklerde ölüm oranı %100'e kadar çıkabilir. Evcil köpeklerde ise akut formu ciddi bir tehlike ve yüksek ölüm oranı taşır. Hastalığın ne yönde ilerleyeceği virüsün tipi ve ne kadar güçlü olduğu, köpeğin yaşı, bağışıklık durumu ve genel sağlığı ile yakından ilgilidir.

Yavru Köpeklerde Gençlik Hastalığı Neden Olur?

Yavru köpekler için de köpeklerde gençlik hastalığının sebebi aynı virüstür ve yayılımı enfekte hayvanlardan “damlacık” yolu ile gelişir. Fakat yetişkin köpeklerden farklı olarak yavru köpeklerin bağışıklık sistemi daha zayıf olduğu için minik dostlarımız daha büyük bir risk altındadır. Bu nedenle dikkatli olmak ve aşı uygulamalarını eksiksiz yaptırmak büyük önem taşır.

Köpeklerde Gençlik Hastalığı Belirtileri

Canine distemper, yani köpeklerde gençlik hastalığı nasıl anlaşılır ve belirtileri nelerdir merak ediyorsanız öncelikle bu hastalığın oldukça geniş bir belirti çerçevesi olduğundan bahsetmeliyiz. Yani yaygın ve hafif belirtiler kadar hastalığın ileri aşamalarında ortaya çıkan son derece ağır belirtiler de vardır. Belirtileri takip etmek son derece önemlidir çünkü köpeklerde gençlik hastalığı ölümcüldür.

Gelin bu belirtileri birlikte inceleyelim.

Yaygın belirtiler:

• Ateş, burun akıntısı, öksürük, zor nefes alma

• Kusma, ishal, dehidratasyon

• Aşırı tükürük salgısı, iştahsızlık, kilo kaybı

Nörolojik belirtiler:

• İdrar tutamama

• Kasların istemsiz seğirmesi

• Tik benzeri çene hareketleri

• Koordinasyon bozukluğu, ışığa duyarlılık, ağrıya aşırı tepki

İleri seviyede ağır belirtiler (daha nadirdir):

• Büyük nöbetler

• Felç, körlük, motor beceri kaybı

Köpeklerde gençlik hastalığı yaklaşık 10 gün içinde sistemik belirtilerle sonuçlanabilir veya nörolojik semptomlar haftalar, hatta aylar sonra gelişebilir. Hayatta kalan az sayıda köpekte küçük tikler veya seğirmeler kalıcı olabilir, ancak zamanla hafifleyebilir. Yukarıdaki belirtileri köpeğinizde gözlemliyorsanız mutlaka veteriner hekiminize başvurmalısınız.

Köpeklerde Gençlik Hastalığı Teşhisi Nasıl Konur?

Köpeklerde gençlik hastalığını teşhis etmek için veteriner hekimler genellikle klinik belirtileri inceler ve laboratuvar testleri yaparlar. Bu hastalığın spesifik bir tedavisi olmadığı gibi enfeksiyonla mücadele için onaylanmış bir antiviral ilaç da bulunmamaktadır. Bu nedenle dostlarımızı korumanın en etkili yolu düzenli bir şekilde aşılarını yaptırmaktır.

Tedavi sürecinde destekleyici bakım ön plandadır. Örneğin sıvı kaybını önlemek için sıvı tedavisi uygulanabilir ve kusma, ishal ve nörolojik belirtiler kontrol altına alınır. Bununla birlikte ikincil enfeksiyonlara karşı antibiyotik tedavisi uygulanabilir. Enfekte köpeklerin hastalığın yayılmasını önlemek amacıyla diğer köpeklerden ayrılması gerekir. Bu hastalıkta erken teşhis ve aşı büyük önem taşır.

Köpeklerde Gençlik Hastalığı Nasıl Geçer?

Köpeklerde distemper düzenli aşı uygulaması ile baştan önlemi alınması gereken bir hastalıktır. Dostunuzun sağlığı ve ömrünü riske atmamak için veteriner hekiminizin önerdiği şekilde bu hastalığın aşısını mutlaka yaptırmalısınız. Çünkü hastalıkla enfekte olan köpeklerde tedavi başarılı olabileceği gibi köpeğin vefatıyla sonuçlanması da büyük bir olasılıktır. Ayrıca köpek bir şekilde bu hastalığı atlatsa bile çeşitli komplikasyonlar yaşayabilir. Pati yastıklarında ve burun ucunda deri kalınlaşması, diş minesi hasarları, sinir sistemi deformasyonları, zihinsel sorunlar ve motor becerileri problemleri gibi durumlar görülebilir.

Eğer köpeğinize gençlik hastalığı teşhisi konduysa veteriner hekiminizin önerdiği tedavi yöntemlerini uygulamanız son derece önemlidir. Aşı ise hayati önem taşır!

Köpeklerde Gençlik Hastalığını Önleme Yolları

Son derece tehlikeli bir hastalık olan köpek gençlik hastalığını önlemenin en etkili yolu aşılamadır. Distemper aşısı, köpekleri diğer yaygın virüslere karşı da koruyan karma bir aşıdır (DAPP veya DA2PP olarak bilinir) ve tüm köpekler için bir zorunluluk olarak kabul edilir.

Yavruların bağışıklık kazanması için belirli haftalarda ilk aşılama serisi uygulanır. Daha sonra ise yetişkinlik döneminde de bağışıklığı korumak için düzenli takviye aşıları yapılmalıdır. Köpeğiniz henüz aşılanmamışsa veteriner hekiminizle aşı takvimi belirlemelisiniz.

Köpeğinizi distemper hastalığından korumak için bunlara dikkat edin:

• İlk aşılama tamamlanana kadar yavru köpeğinizi park, sokak, barınak gibi kalabalık alanlardan uzak tutun.

• Hijyen ve izolasyon açısından güven veren alanları ve klinikleri tercih edin.

• Hasta köpeğini diğer köpeklerden, hatta evdeki tüm hayvanlardan ayrı tutun.

• Köpeğinizi enfekte olan veya olma ihtimali olan (örneğin sokak köpekleri) köpeklerden ve vahşi hayvanlardan uzak tutun.

Köpeklerde Gençlik Hastalığı Hakkında Merak Edilenler

Artık köpeklerde gençlik hastalığı, belirtileri, bulaşma yolları, teşhis ve korunma yöntemleri hakkında pek çok bilgi sahibisiniz! Bu bölümde ise konuyla ilgili merak edilen sorulara yanıt vererek köpeğinizin sağlığını korumanız için bazı ipuçlarını bulabilirsiniz.

Köpeklerde Gençlik Hastalığı Bulaşıcı mı?

Evet, köpeklerde gençlik hastalığı bulaşıcıdır. Enfekte bir köpekten veya başka bir memeli hayvandan diğer hayvanlara bulaşabilir. Köpeklerden kedilere bulaşabilir fakat genelde kedilerde bir hastalık oluşturmaz. İnsanlara ise bulaşmaz.

Köpeklerde Gençlik Hastalığı Kaç Yaşında Olur?

Bu sağlık sorunu her yaştan köpekte görülebilir; ancak en yüksek risk, bağışıklık sistemi henüz gelişmemiş olan dört aydan küçük yavru köpeklerdedir. Aşısız köpekler ise yaşları ne olursa olsun risk altındadır. Düzenli aşılama bu hastalığın önlenmesinde en etkili yöntemdir ve tüm yaş grupları için önemlidir.

Köpeklerde Gençlik Hastalığı Kaç Günde Geçer?

İyileşme süresi köpeğin bağışıklık sistemine, hastalığın şiddetine ve tedaviye bağlıdır. Sistemik belirtiler genelde 10 gün içinde görülür, ancak nörolojik belirtiler haftalar veya aylar sonra gelişebilir. Bazı köpekler tamamen iyileşirken diğerleri kalıcı nörolojik hasarlarla yaşamaya devam edebilir.

Köpeklerde Gençlik Hastalığı İyileşir mi?

Köpek distemperi bazı durumlarda iyileşebilir; ancak hastalığın şiddeti, köpeğin yaşı ve bağışıklık durumu önemli faktörlerdir. Erken teşhis ve tedavi, köpeğin hayatta kalma şansını artırır. Ancak iyileşmeden sonra bile bazı köpeklerde kalıcı nörolojik hasar oluşabilir. Aşılama, hastalığın en baştan önlenmesinde en etkili yöntemdir.

Köpeklerde Gençlik Hastalığı Tekrarlar mı?

Bu hastalığı geçiren köpekler virüse karşı genellikle hayat boyu bağışıklık geliştirir ve hastalık tekrarlamaz. Virüs, köpeğin bağışıklık sisteminde kalıcı bir koruma oluşturur. Fakat ölüm oranı çok yüksek olan köpeklerde gençlik hastalığı tekrarlamasa bile kalıcı hasarlar bırakacağı için aşı ile önlem alınması çok önemlidir.

---

Kaynak

https://www.avma.org/resources-tools/pet-owners/petcare/canine-distemper

https://en.wikipedia.org/wiki/Canine_distemper