Köpekler Neden Öksürür?
Öksürmek yalnızca insanlara özgü bir refleks sanıyorsanız çok yanılıyorsunuz: Kediler ve köpekler de öksürebilirler! Hatta bazı köpekler bir anda öyle bir öksürürler ki boğuluyor bile sanabilirsiniz. Peki ama köpeklerde öksürük neden olur?
Öncelikle bilmeniz gerekir ki öksürük, köpeğinizin solunum sisteminin kendini koruma ve temizleme yöntemidir. Solunum yollarına giren toz, polen, duman ya da yabancı cisimleri dışarı atmak için vücut bu güçlü refleksi devreye sokar. Bazen ise bir enfeksiyon, alerji ya da kalp-damar hastalığı gibi daha ciddi bir sorunun habercisi olabilir, fakat bu tip sağlık sorunlarında kronik öksürme problemi ortaya çıkar. Yani evet, köpeklerde öksürük neden olur bilmek ve buna göre eyleme geçmek oldukça önemlidir.
Köpeğinizin öksürüğü kısa süreli ve nadirse genelde endişe etmeye gerek yoktur. Ancak öksürük uzarsa veya farklı belirtiler de eklenirse altında yatan nedeni mutlaka bir veteriner herkimin değerlendirmesi gerekir. İşte bu yüzden gelin, köpeklerde öksürük nedenleri ve tedavisi hakkında daha çok bilgi edinelim!
Köpeklerde Öksürük Nedenleri
Yukarıda da bahsettiğimiz gibi, köpeklerde öksürük sebepleri çeşitlidir. Bunlardan kimi akut kimi ise kronik öksürüğe sebep olur. Alerjiler, yabancı maddeler, enfeksiyonlar, kalp hastalıkları vb. pek çok farklı neden olabilir. Bu nedenle özellikle devam eden öksürüklerde mutlaka profesyonel yardım alınmalıdır. Fakat veteriner hekiminize danışmadan önce fikir edinmek isterseniz köpekler neden öksürür aşağıda öğrenebilirsiniz.
Yabancı Cisim Sıkışması
Köpeklerde öksürük neden olur dediğimizde akla gelen ilk nedenlerden biri köpeğin boğaz veya solunum yollarına yabancı bir cismin sıkışmasıdır. Peki ama bu nasıl olur? Bazen köpeğiniz etrafta keşfe çıkarken yabancı bir maddeyi fark etmeden soluyabilir. Toz, çeşitli otlar, küçük bir parça oyuncak ya da bir yiyecek kırıntısı bile solunum yollarına kaçtığında vücut hemen harekete geçer. Köpeğinizin öksürmeye başlamasının asıl nedeni de budur: Vücut bu yabancı maddeyi öksürükle dışarı atmaya çalışır. Ancak her zaman bu deneme başarılı olmaz. Eğer yabancı cisim dışarı atılamazsa köpeğinizin nefes alması zorlaşabilir ve ciddi bir hırıltı sesi duyabilirsiniz. Veteriner hekiminizden destek almanız gerekir.
Alerjiler
Alerjiler köpeklerde öksürüğün en sık rastlanan nedenlerinden biridir. Bazı köpekler toz, akarlar, polen ya da bazı kimyasal maddelere vb. karşı oldukça hassastır. Bu tahriş edici maddeler köpeğinizin hava yollarında iltihaplanmaya yol açar ve öksürüğü tetikler. Eğer köpeğinizde sık sık öksürükle birlikte hapşırma, hırıltılı nefes alma, sulu gözler, burun akıntısı, kaşıntı veya cildini sürekli yalama gibi belirtiler fark ediyorsanız alerji ihtimalini düşünmelisiniz. Bazı köpekler alerjiye bağlı olarak kusabilir ya da ishal de yaşayabilir. Alerjiler genelde hayati tehlike yaratmasa da köpeğinizin rahat nefes alması, refahının bozulmaması ve cildinin zarar görmemesi için bir veteriner hekimden destek almanız önemlidir.
Enfeksiyonlar
Köpeklerde öksürük sebepleri arasında bazen enfeksiyonlar da bulunabilir. Virüsler, bakteriler, mantarlar ya da parazitler solunum yollarına yerleşerek enfeksiyona yol açabilir. Bu mikroplar üst solunum yollarını, akciğerleri ya da bronşları etkileyerek zatürre, bronşit gibi hastalıkları tetikler.
Köpeklerde barınak öksürüğü/hastalığı (kennel cough olarak bilinir), enfeksiyon kaynaklı öksürüklerin en büyük örneklerinden biridir ve tek başına veya virüs ya da bakterinin aynı anda etkili olmasıyla gelişir. Bir başka örnek olan köpek gribi virüsü de öksürükle birlikte ateş ve burun akıntısına neden olur. Bir de akciğer kurtları vardır ki bunlar kalp kurdu kadar sık görülmez ama köpeğinizin akciğerlerine yerleşerek öksürüğe sebep olabilir. Özellikle avlanmayı seven köpekler enfekte bir avı yediğinde bu parazit vücuda girer, bağırsaklardan kan yoluyla akciğerlere ulaşır. Böyle bir durumda köpeğinizin halsizleştiğini, iştahının azaldığını ya da nefes alırken zorlandığını fark ederseniz hemen bir veteriner hekimle iletişime geçmeniz gerekir.
Kalp Hastalıkları
“Köpekler neden öksürür?” dediğimizde ne yazık ki bazen kalp hastalıkları da sorumuza cevap olabilir. Örneğin mitral kapak sorunları, kalp kasının genişlemesi ya da kalbin yeterince kan pompalayamaması gibi durumlarda akciğerlerde sıvı birikir. Bu da köpeğinizin nefes almasını zorlaştırır ve öksürük ortaya çıkar. Özellikle yaşlı köpeklerde bu tip öksürükler daha sık görülür. Gece öksürmeleri, nefes nefese kalma ve çabuk yorulma gibi belirtiler de varsa takip şarttır.
Soluk Borusunun Çökmesi
Köpeklerin öksürüğü bazen soluk borularının (trakea) çökmesinden kaynaklanabilir. Bu sorun genelde tasmayı sert çekmekten ya da boyun bölgesine fazla baskı yapmaktan ortaya çıkar. Özellikle küçük ırklar bu duruma daha yatkındır. Aşırı kilo da bu noktada riski artırır çünkü fazla kilo soluk borusuna binen baskıyı büyütür. Trakeayı destekleyen kıkırdak halkaları zayıfladığında nefes alıp verirken soluk borusu kısmen kendi üzerine kapanır. Bu da köpeğinizin kaz sesi gibi hırıltılı, kuru bir öksürük çıkarmasına neden olur.
Larenks Felci
Köpeklerde öksürük yapabilen larenks felci, köpeğinizin gırtlak bölgesindeki kasları hareket ettiren sinirlerin görevini tam yapamaması durumudur. Bu sinirler zayıflayınca gırtlak tam açılıp kapanamaz. Köpeğin zor nefes alması, öksürmesi ve hırıltılı sesler çıkarması ile karakterizedir. Özellikle çok efor sarf ettiklerinde iyice belirginleşir. Nefes alıp vermesi güçleşir, çabuk yorulur. Böyle bir durumda vakit kaybetmeden önlem almak gerekir.
Pulmoner Hipertansiyon
Köpeklerde pulmoner hipertansiyon, köpeğin akciğerlerindeki damarların içinde yüksek tansiyon oluşması anlamına gelir. Bu durum ise akciğerlere giden kan akışını azaltarak oksijenin taşınmasını zorlaştırır. Genelde kronik akciğer hastalıkları, kalp kurdu enfeksiyonu ya da damarlarda pıhtı oluşmasına neden olan başka rahatsızlıklar bu soruna yol açar.
Pulmoner hipertansiyonlu bir köpekte öksürük kadar nefes nefese kalma, hatta bazı anlarda bayılmalar ortaya çıkabilir. Tedavi edilmezse kalp yetmezliği ya da karın boşluğunda sıvı birikmesi gibi ciddi komplikasyonlar da ortaya çıkar. Bu yüzden acil veteriner hekim desteği gerekir. Tedavi çoğu zaman ömür boyu devam eden ilaç kullanımı ve düzenli kontrol gerektirir. Böylece köpeğiniz daha rahat nefes alır ve yaşam kalitesi korunur.
Zehirlenme
Bir köpek zehirli bir madde yediğinde ya da soluduğunda zehirlenip öksürmeye başlayabilir. Evde bulunan temizlik ürünleri, bazı bitkiler ya da insanların tüketimine uygun bazı yiyecekler köpeğiniz için tehlikeli olabilir. Eğer köpeğiniz aniden öksürmeye başladıysa, kusuyorsa, halsizse veya nefes almakta zorlanıyorsa hemen veterinerle iletişime geçmelisiniz. Erken müdahale hayat kurtarır ve köpeğinizin sağlığını korur.
Köpeklerde Öksürük ve Öğürme Neden Olur?
Öğürme refleksi köpeğinizin gırtlağında oluşan iltihap nedeniyle ortaya çıkar. Bu durumun birçok farklı nedeni olabilir. En yaygın nedenlerden biri solunum yolu enfeksiyonlarıdır. Bu hastalık köpeğinizin sert ve sesli bir şekilde öksürmesine, ardından öğürmesine yol açar. Zatürre veya gırtlak felci de buna sebep olabilir.
Köpeklerde Öksürük ve Balgam Neden Olur?
Zatürre genellikle yavru köpeklerde ya da bağışıklığı zayıflamış yaşlı köpeklerde ortaya çıkar. Balgamlı ve rahatsız edici bir öksürükle kendini gösterir. Bakteri, virüs ya da solunan zararlı maddeler zatürreye sebep olabilir. Üstelik zatürrede köpekler nefes almakta da zorlanır. Çünkü zatürre akciğer dokusunu etkiler ve oksijen alışverişini güçleştirir. Köpeğin nefes alırken zorlandığını fark ederseniz mutlaka veteriner kontrolüne götürmelisiniz.
Köpeklerde Öksürük Tedavisi
Evet, artık olası köpeklerde öksürük nedenlerini biliyoruz, peki ama köpeklerde öksürük nasıl geçer? Açıkçası köpeğin öksürüğünü tedavi etmek için önce sorunun kaynağını bulmak gerekir. Buna göre:
Enfeksiyon varsa antibiyotik veya parazit varsa solucan ilaçları kullanılır.
Akciğer ve hava yollarındaki iltihaplanmayı azaltmak için steroid ya da bronkodilatör türü ilaçlar verilebilir.
Kalp kaynaklı sorunlarda kalp ilaçları devreye girer.
Bazen soluk borusuna kaçan yabancı cisimler ya da kitleler için endoskopi veya cerrahi müdahale gerekebilir.
İlaç tedavisinin yanında köpeğinizin rahatlaması için destekleyici bakımlar da önemlidir.
Öksürüğü hafifletmek için öksürük kesici ilaç veya şuruplar tercih edilir.
Köpeğin nefes almasını kolaylaştırmak için nemlendiriciler ya da nebülizatörler kullanılabilir.
Sıvı takviyesi, ağızdan ya da damardan sağlanabilir ve bağışıklık sistemini güçlendiren takviyeler de sürece destek sağlar.
İleri vakalarda oksijen tedavisi gerekebilir.
Tüm bu yöntemler ya da diğer seçenekler yalnızca veteriner hekimlerin tetiklerinin ardından belirlenmeli ve buna göre seçilen tedavi yollarına uyulmalıdır. Çok ciddi bir öksürme problemi yoksa evde iyileşme ve takip uygulanabilir, fakat bu da veteriner hekiminizin yönlendirmesine bağlıdır. Eğer belirtiler kötüleşirse ya da köpeğiniz zor nefes alıyorsa hastanede takip ve tedavi şart olur.
Kaynak