Köpeklerde Kan Paraziti
Can dostlarımız köpeklerin hayat kalitelerinin yüksek olabilmesi ve uzun, güzel bir ömür sürebilmeleri için sağlıklarına dikkat etmemiz şarttır. Bunun için ise onların “normal” halleri ile “tuhaf görünen” hallerini mutlaka karşılaştırıp takip etmemiz; bir sorun olduğunu düşündüğümüzde ise kesinlikle veteriner hekimlere danışmamız gerekir. Çünkü bazı hastalıklar bariz belirtiler ile kendini belli ederken bazıları ise gözle görülmez; ancak sessiz sedasız ilerleyerek köpeğin sağlığında negatif yönde sonuçlar doğurabilirler. Hatta bir süre sonra ne yazık ki ölüme bile sebebiyet verebilirler. İşte köpeklerde kan paraziti, yani Ehrlichiosis de bu sinsi hastalıklardan biridir.
Peki ama tam olarak köpeklerde kan paraziti nedir, nasıl bulaşır, teşhisi ve tedavisi nasıldır, bizlere de geçebilir mi? Eğer siz de bu soruların cevaplarını merak ediyorsanız, öğrenmeye başlayalım!
Köpeklerde Kan Paraziti Nedir?
Ehrlichiosis, yani köpeklerde kan paraziti, köpeklerde görülen ve genellikle kahverengi köpek kenesi (Rhipicephalus sanguineus) aracılığıyla bulaşan bir kene hastalığıdır. Ayrıca bu kene türü farklı hastalıkları da taşıyabilir.
Köpeklerde kan paraziti ilk kez 1970’li yıllarda, Vietnam’dan dönen askeri köpeklerde tespit edilmesiyle dikkat çekmiştir. Bu hastalık, özellikle Alman Çoban Köpeği ve Doberman ırklarında daha ağır seyredebilir. Hastalığa neden olan etken, Ehrlichia canis adlı bir bakteri türüdür. Bu bakteri, “riketsiya” adı verilen özel bir grup içinde yer alır. Ehrlichiosis, bazen “izci köpek hastalığı” veya “tropikal köpek pansitopenisi” olarak da anılır.
Bu hastalığa neden olan bakteri, yani Ehrlichia, beyaz kan hücrelerini enfekte eder ve içlerinde yaşar. Farklı türleri de vardır. İnsanlarda, diğer evcil veya vahşi hayvanlarda görülebilir. Hücrenin içine yerleştiği için ise antibiyotiklerle yok edilmesi zordur. Ehrlichiosis genellikle üç aşamada görülür: Akut, subklinik ve kronik evrelerine sahiptir. Her evrede belirtiler değişebilir ve bazı köpeklerde fark edilmeyebilir, bu yüzden düzenli kontroller önemlidir.
Köpeklerde Kan Paraziti Nasıl Bulaşır?
Yukarıda da bahsettiğimiz gibi, köpeklerde kan paraziti enfeksiyonu, hastalığı oluşturan bakteriyle enfekte olmuş bir kenenin köpeği ısırması sonucunda bulaşır. Bu keneler neredeyse dünyanın her yerinde bulunduğu için kan paraziti enfeksiyonu da yaygın bir hastalıktır. Öte yandan köpekten köpeğe, köpekten başka bir hayvana, köpekten insana bulaşmaz. Direkt olarak kenenin ısırması yoluyla bulaşır. Eğer kenede bakteri varsa, ısırdığı canlıya bu rahatsızlığı bulaştıracaktır.
Köpeklerde Kan Paraziti Belirtileri
Köpeklerde kan paraziti, kendini çeşitli belirtiler ile gösterir ve bu belirtiler köpeğin hastalığın hangi evresinde olduğuna göre değişiklik gösterir. Aşağıda, evresine göre köpeklerde görülen Ehrlichiosis belirtileri ve özelliklerini görebilirsiniz.
Akut Evre Belirtileri: Bu ilk aşamada köpekler hastalığın etkilerini açıkça gösterirler. Ateş, şişmiş lenf düğümleri, solunum güçlüğü, kilo kaybı ve kanama sorunları (spontane kanamalar veya burun/diş eti kanamaları) sık görülür. Bazı köpeklerde denge kaybı veya menenjit gibi nörolojik belirtiler de ortaya çıkabilir. Akut evre genellikle 2-4 hafta sürer ve bazı köpekler bu evreyi atlatarak bir sonraki aşamaya geçer. Köpeğin kene tarafından ısırılmasından 1-3 hafta sonra görülür.
Subklinik Evre Belirtileri: Bu evrede köpekler dışarıdan hasta gibi görünmez. Organizma vücutta bulunur ama belirgin bir hastalık belirtisi yoktur. Hatta sahibi bile köpeğin hasta olduğunu fark edemeyebilir. Ancak laboratuvar testlerinde düşük trombosit sayısı gibi değişiklikler gözlemlenebilir. Bu evre sinsi ilerler ve genellikle iki şekilde sonuçlanır: Köpek, enfeksiyonu tamamen atlatabilir veya klinik aşamaya geçebilir.
Klinik (Kronik) Evre Belirtileri: Köpeğin bağışıklık sistemi enfeksiyonu kontrol edemezse ciddi belirtiler ortaya çıkar. Köpeklerde kan parazitinin en ciddi evresinde belirtiler arasında anemi, kanama atakları, topallık, göz sorunları (kanama veya körlük) ve şişmiş uzuvlar görülebilir. Kemik iliği yetersiz seviyeye inerse, köpek hayati önemdeki kan hücrelerini üretemez hale gelir ve yaşamı risk altına girer.
Köpeklerde Kan Paraziti Teşhisi ve Tedavisi
Köpeklerde kan paraziti enfeksiyonu olup olmadığı genellikle köpeğin antikor seviyesini ölçen bir tarama testi ile tespit edilir. Yeni enfekte olmuş köpekler henüz yeterli antikor üretmediği için test başta negatif çıkabilir. Ancak birkaç hafta sonra test tekrarlanırsa, antikor seviyesi yükselmiş olacak ve sonuç pozitif çıkacaktır.
Köpekte yukarıdaki belirtiler varsa veya test pozitifse, veteriner hekim ayrıca tam kan sayımı ve biyokimya gibi ek testler isteyebilir. Enfekte köpeklerde sıklıkla düşük trombosit sayısı, anemi veya yüksek globulin seviyeleri görülür. Ayrıca böbrek fonksiyonlarını kontrol etmek ve idrarında protein kaybı olup olmadığını görmek için idrar tahlili de yapılabilir. Ehrlichia türünü belirlemek için PCR testi de kullanılabilir. Alınan test sonuçlarına göre ise tedavi dönemi başlar.
Köpeklerde kan paraziti, yani Ehrlichiosis tedavisi, teşhislerin sonucuna göre çeşitli türlerde olabilir:
Genellikle antibiyotikler, enfeksiyonu tedavi etmek için en etkili yöntemdir. Ortalama dört hafta süren bir tedavi uygulanabilir.
Köpeğin durumuna göre steroidler veya başka destekleyici ilaçlar gerekebilir.
Akut evrede tedaviye başlanırsa köpekler genellikle hızlıca iyileşir. Kronik Ehrlichiosis veya kemik iliği tutulumu olan köpeklerde ise tedavi durumu daha zorlu olabilir.
Antikor testi pozitif çıkan ancak sağlıklı olan köpeklerde tedaviye her zaman gerek yoktur; hastalık kronikleşmeyebilir. Gereksiz antibiyotik kullanımı ise direnç gelişimine yol açabilir. Bu nedenle veteriner hekimin belirlediği yöntemler uygulanmalıdır.
İleri seviyedeki durumlarda gerekirse köpeğe kan nakli yapılabilir.
Sonuç olarak köpeklerde kan paraziti enfeksiyonu için tedavi yöntemleri çeşitlidir. Bu süreçte veteriner hekimin önerileri takip edilmelidir.
Köpeklerde Kan Paraziti Nasıl Önlenir?
Köpeklerde kan parazitleri kenelerden bulaşan bir hastalık olduğu için atılması gereken en iyi önlem adımı köpeği parazitlere karşı korumaktır. Köpeğin parazit aşılarını yaptırmak, dışarıyla temasında dikkatli olmak, yaşam alanını temiz tutmak ve düzenli aralıklarla koruyucu sprey veya damlalar kullanmak gerekir. Ayrıca genel sağlık taramalarını takip etmek ve veteriner hekim muayenelerini yaptırmak da gözden kaçan sağlık sorunlarını erkenden fark etme konularında büyük önem taşır.
Köpeklerde Kan Paraziti İnsana Bulaşır mı?
Hayır, kan paraziti olan bir köpekten direkt olarak insanlara bulaş olmaz. Öte yandan, kene, köpekten insana geçebilir ve bazı keneler insanları da enfekte edebilir; ancak bunun için kene ısırığı şarttır. Doğrudan köpekten insana geçiş ise oldukça nadirdir. Fakat bir köpekte kene varsa bu hafife alınmamalı ve mutlaka zamanında temizlenmelidir.
İşte, artık köpeklerde kan paraziti nedir, nasıl bulaşır, teşhisi ve tedavisi nasıldır biliyorsunuz. Dostunuzun sağlığı için zamanında kontrollerini yaptırmayı ve gerekli tedavileri uygulamayı unutmayın!
Kaynak
https://vcahospitals.com/know-your-pet/ehrlichiosis-in-dogs
https://veterinarypartner.vin.com/default.aspx?pid=19239&id=4952341