Köpeklerde Şişkinlik Hakkında Her Şey
Hiç güzel bir yemekten sonra kendinizi ağırlaşmış, nefes alırken bile zorlanıyormuş kadar “şiş” hissettiğiniz oldu mu? O halde şişkinliğin nasıl berbat bir şey olduğunu biliyorsunuz demektir! İşte bu durum, yani şişkinlik, köpek dostlarımızda da aynı rahatsızlık hissini uyandırır. Üstelik tek sorun köpeğin kendini rahatsız hissetmesi de değildir: Bazı durumlarda şişkinlik, ciddi bir durumu da belirtiyor olabilir.
Köpeklerde karın şişkinliği, genişlemiş bir karın bölgesi ile karakterizedir ve ciddiye alınması gerekir. Pek çok nedenden kaynaklanabilir. Bazen sebep fazla mama tüketmek ya da hızlı hızlı su içmek kadar basitken bazen de altta yatan ciddi bir sağlık sorununun verdiği bir işarettir. Nitekim sonuç aynıdır: Karnı belirgin şekilde şişmiş bir köpek, muhtemelen kendini iyi hissetmiyordur ve bir de ek belirtiler de görülüyorsa mutlaka ciddiye alınması gerekir. Yani köpeklerde şişkinlik, nedenine bağlı olarak geçici bir rahatsızlıktan çok daha fazlası olabilir.
Peki ama köpeklerin karnı neden şişer, şişkinlik belirtileri ve nedenleri nelerdir, köpeklerde şişkinlik ölümcül olabilir mi? Gelin, tüm detayları öğrenelim!
Köpeklerde Şişkinlik Nedenleri
Köpek dostlarımızda şişkinlik, yiyeceklerin ya da gazın mideyi genişletip rahatsız etmesiyle ortaya çıkar. Genellikle büyük ırklarda veya derin göğüslü köpeklerde olur. Ancak her ırkta görülebilir. Ayrıca, şişkinliğin mide dönmesine döndüğü vakalar oldukça fazladır ve bu durum kısa sürede ölüme kadar gidebilir. Bu nedenle köpeklerde şişkinlik basit görülmemeli ve “Mamasını fazla yemiştir, birazdan geçer,” diye düşünülmemelidir.
Peki ama köpeklerde şişkinlik neden olabilir?
Açıkçası, köpeklerde şişkinlik ve şişkinlik belirtisi ile başlayan GDV’nin neden ortaya çıktığı tam olarak açıklanabilmiş değildir. Ancak bazı köpeklerin bu tabloya diğerlerinden daha yatkın olduğu bilinir. Yani her köpek için risk olsa da, belirli özelliklere sahip köpeklerde bu durumun görülme olasılığı belirgin şekilde artar. Bu nedenle köpeğinizin rutinlerini ve genel yapısını gözden geçirmek, “risk faktörleri” konusunda bilgi sahibi olmanız açısından iyi bir fikirdir.
Köpeklerde şişkinlik oluşması ihtimalini yükseltebilen nedenleri aşağıda bulabilirsiniz.
Çok fazla yemek veya hızlı su içmek: Mama ya da suyu adeta yutarak tüketen köpeklerde hava yutma riski artar ve bu durum şişkinliğe zemin hazırlayabilir.
Büyük ırklar: Yaklaşık 45 kg+ köpeklerde GDV (ve bağlantılı olarak şişkinlik) gelişme olasılığı daha yüksektir.
Cinsiyet: Erkek köpeklerin, dişilere kıyasla daha fazla risk taşıdığı görülür.
İleri yaş: Yaş ilerledikçe sindirim sistemi yavaşlar ve yapısal değişiklikler riski artırabilir.
Derin göğüs yapısı: Göğsü öne doğru çıkık olan derin göğüs yapılı ırklarda midenin dönme ihtimali daha fazladır. Mide dönmesinin ilk adımı da şişkinliktir.
Yemekten hemen sonra hareket etmek: Yeni mama yedikten sonra hemen koşan veya egzersiz yapan köpeklerde mide fazladan baskı görebilir.
Yüksek mama kabı: Yerden yükseğe konan kaplardan beslenen köpeklerde hava yutma olasılığı artabilir.
Genetik: Genetik yatkınlık, şişkinlik riskini artıran önemli bir etkendir.
Midede yabancı cisim bulunması: Araştırmalar, köpeğin yabancı bir madde yutması ile şişkinliğe yatkınlık arasında bağlantı bulmuştur.
Sinirli veya stresli mizaç: Kolay huzursuz olan, stres yaşayan köpeklerde şişkinlik olasılığı daha yüksek olabilir.
Günde yalnızca bir kez beslenme: Tek öğünle beslenen köpeklerde midenin aşırı dolması ve buna bağlı şişkinlik gelişme riski artabilir.
Orta düzeyde egzersiz: Düzenli ve dengeli hareket eden köpeklerde mide sağlığı genellikle daha istikrarlıdır ve bu durum şişkinlik riskini azaltabilir.
Gebelik: Dişi ve kısırlaştırılmamış köpeklerde gebelik ve şişkinlik birbirine karıştırılabilir. Ancak eşlik eden diğer belirtiler (artan iştah, davranış değişiklikleri, fiziksel farklılıklar vb.), durumun bir şişlik olup olmadığını kolaylıkla anlatır.
Bu faktörlerin tümü de köpeklerde şişkinlik nedenleri arasında yer alır. Köpeklerde şişkinliği önlemek için bu maddeleri değerlendirmek ve buna göre bir hayat düzeni oturtmak gerekir. Özellikle büyük ırk ve derin göğüslü köpeklere dikkat etmek, köpeğin mamasını günde tek öğün yerine birkaç öğün şeklinde vermek, aşırı yemesini/su içmesini önlemek, yemek yedikten hemen sonra hareket etmesine engel olmak gerekir.
Yavru Köpeklerin Karnı Neden Şişer?
Yalnızca yetişkin köpeklerde değil, yavru köpeklerde de karın şişkinliği oldukça yaygın görülen bir durumdur. Yeni doğan ve genç yavrular bazen mama veya anne sütünü çok hızlı içtikleri için fazla hava yutabilirler ve bu da geçici şişkinliğe yol açabilir. Bu, masum bir sebep sayılabilir. Ancak bağırsak parazitleri, sindirim sistemi enfeksiyonları, yanlış mama seçimi, gaz birikimi veya kabızlık gibi daha ciddi nedenler de yavru köpeklerde şişkinliğe neden olabilir. Bunlar ise tedavi edilmesi gereken sağlık sorunları oldukları için şişkinlik bu noktada “tehlikeli” bir belirti sayılır.
Özellikle iştahsızlık, halsizlik, ishal, kusma veya huzursuz davranışlar şişkinlikle birlikte görülüyorsa durum daha dikkatle değerlendirilmelidir. Yavru köpeklerin sindirim sistemi henüz tam olgunlaşmadığı için bu tür belirtiler hızla ağırlaşabilir. Bu yüzden veteriner hekim kontrolü şarttır.
Köpeklerde Şişkinlik Belirtileri
Yukarıda da belirttiğimiz gibi, köpeklerde şişkinlik ve sonraki adımlarda dönüşebileceği mide dönmesi (GDV) hızla ilerleyebilen, acil müdahale gerektiren bir sağlık sorunudur. Bu nedenle şişkinlik belirtilerini erken fark etmek hayat kurtarıcı olabilir. Öte yandan, bazı belirtileri fark etmek zordur, çünkü hafif seyrederler. Bu nedenle, aşağıda köpeklerde şişkinlik belirtileri olarak paylaşacağımız maddelere mutlaka göz atın ve köpeğinizde bunları fark ettiğinizde veteriner hekiminize danışın.
Kusmadan kuru öğürme: Köpek öğürebilir ancak kusamaz. Fakat bazen beyaz köpük şeklinde mukus çıkarabilir.
Karında belirgin dolgunluk: Karın bölgesi gözle görülür şekilde şişebilir, ancak erken evrede bu şişlik çok fark edilmeyebilir.
Ani huzursuzluk ve sürekli dolaşma: Köpek kaygılı davranışlar gösterir. Yerinde duramaz ve odanın içinde durmadan gezinir.
Vücudu eğik bir pozisyona getirme: Köpek, kendini rahatlatabilmek için arka kısmını havada, ön kısmını aşağıya doğru eğecek şekilde durabilir.
Aşırı nefes alma ve yoğun salya: Hızlı soluk alıp verme ve normalden fazla salya akması sık görülen belirtilerdendir.
Güç kaybı ve düşme eğilimi: Köpek aniden dengesizleşip yığılabilir veya ayakta durmakta zorlanabilir.
Hızlanmış kalp ritmi: Nabız hızı olması gereken değerin üzerine çıkabilir ve bu durum köpeğin ciddi stres altında olduğunu gösterebilir.
Soluk renk diş etleri: Diş etlerinin renginin açılması kan dolaşımının bozulduğuna işaret edebilir. Bu durumda şişkinlik muhtemelen GDV’ye dönmüştür ve acil müdahale gerekir.
Bu belirtilerin herhangi biri varsa kesinlikle zaman kaybetmemeniz gerekir. Şişkinlik hızla GDV’ye dönüşebilir ve bu da hayati risk demektir. Bu nedenle bahsettiğimiz belirtileri görürseniz hızla veteriner hekiminize danışın.
Köpeklerde Şişkinlik Nasıl Tedavi Edilir?
Köpeklerde şişkinlik, özellikle ilk aşamalardayken fark edilip müdahale edildiğinde tedavi edilebilir bir durumdur. Ancak, hızlı mama yemekten bile kaynaklanıyor olsa, şişkinlik tehlikeli durumlara yol açabileceği için evde tedavi yöntemlerinin araştırılması yanlıştır. Köpeklerde şişkinlik nasıl geçer merak ediyorsanız, cevap olarak pek çok seçenek olduğunu söyleyebiliriz; ancak doğrusunu veteriner hekiminiz bilecektir.
Şişkinliği olan köpekler, gerekirse damar yoluyla sıvı takviyesi alırlar ve ağrı veya mide bulantısını azaltmak için ilaçlarla desteklenirler. Aynı zamanda gaz ve yiyeceklerin sindirim sisteminde daha hızlı hareket etmesini sağlamak için yürüyüşe çıkartılabilirler. Fakat yeniden belirtelim: Bu tedaviler, veteriner hekim tarafından önerilmelidir. Şişkinlik, mide dönmesi boyutuna ulaştığında ise tedavi değişir ve daha detaylı hale gelir. Şokun giderilmesi, sıvı alımı, ağrı kesici ve antibiyotik takviyesi, midede biriken havanın boşaltılması, kalp ritminin takibi gibi adımlar izlenir. Köpek stabil hale geldiğinde ise cerrahi müdahale ile mide eski pozisyonuna döndürülür.
Sonuç olarak basit bir şişkinlik yaşayan köpekler, sıvı takviyesi ve düzenli yürüyüşler sonrasında genellikle 1-2 gün içinde normal rutinlerine dönerler. Cerrahi müdahale yapılan köpeklerde ise iyileşme biraz daha uzun sürer. Ayrıca ameliyat sonrası bakımda veteriner hekimin verdiği talimatlara da uymak gerekir. Dikkatli bir şekilde süreçler takip edildiğinde köpek, sağlığına kavuşacaktır!
İşte, artık köpeklerin karnı neden şişer, köpeklerde şişkinlik için neler yapılmalı ve hangi belirtilere dikkat etmek gerekir biliyorsunuz. Dostunuzun sağlığı için en ufak belirtilere bile dikkat edin!
Kaynak
https://www.amcny.org/blog/2014/07/16/what-causes-bloat-in-dogs/
https://www.petmd.com/dog/conditions/digestive/bloat-in-dogs