Köpekler için Zehirli Bitkiler
Bahçenizi renklendiren çiçekler, evinizde huzur veren saksı bitkileri ya da balkonunuzu süsleyen yeşillikler… Güzellikleri kesinlikle tartışılmaz! Ancak bazı bitkilerin köpek dostlarımız için ciddi tehlikeler barındırdığını biliyor musunuz? Özellikle koklamayı, çiğnemeyi ve keşfetmeyi çok seven köpekler için kimi bitkiler zehirli olabilir. Köpekler için zehirli bitkiler, içerdikleri toksik bileşenler nedeniyle salya artışı, kusma, ishal, titreme, hatta organ yetmezliği gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açabilirler. Bu yüzden ister evde ister dış mekanda olsun köpeğinizin ulaşabileceği alanlardaki bitkileri yeniden değerlendirmenizde fayda olabilir.
Gelin şimdi köpekler için zararlı olabilecek bitkileri birlikte keşfedelim, köpeğimiz varsa hangi bitkilere dikkat etmeliyiz, bunlar neden tehlikelidir ve nasıl tanıyabiliriz öğrenelim.
Köpekler için Zehirli Bitkiler Nelerdir?
Hem iç hem dış mekanlarda görebileceğimiz köpekler için zehirli bitkiler arasında aloe vera, at kestanesi, begonya, çuhaçiçeği, lale, müge çiçeği, sago palmiyesi, siklamen, şakayık, yıldız çiçeği bulunur. Bunlar dışında farklı bitkiler de bu listede yer alabilir, fakat biz bu son derece popüler ve sık rastlanan bitkileri seçtik.
Başlamadan önce küçük ama önemli bir uyarıda bulunalım: Köpekler için zararlı olabilecek bitkilerin listesi düşündüğünüzden daha uzun olabilir. Bu yazıda ise en sık karşılaşılan ve yaygın olarak yetiştirilen bitkilere yer verdik. Ancak evinizde veya bahçenizde bu listedekiler farklı bir bitki varsa bunun evcil dostunuz için güvenli olup olmadığını öğrenmek için mutlaka adını araştırmanızı öneririz. Unutmayın, aynı türün farklı renk veya boyuttaki varyasyonları da olabilir ve görsellerdeki bitkilerle sizin baktığınız bitki birebir aynı görünmeyebilir.
Ek olarak, bazı bitkiler zehirlemese bile sindirim sistemi rahatsızlıklarına sebep olabilir. Bu durum genellikle tehlikeli değildir. Hatta bazen köpekler midelerini rahatlatmak için ot yiyebilirler. Fakat aşırı kusma, ishal, halsizlik gibi reaksiyonlarda veteriner hekiminize danışmanız gerekir.
Şimdi gelin köpekler için zararlı bitkileri ve özelliklerini tanıyalım.
Aloe Vera
Köpekler için zararlı olan bitkilerin başında Aloe vera gelir. Bilimsel adıyla Aloe vera, Asphodelaceae (Çirişotugiller) ailesine aittir ve içerdiği saponinler ile antrakinonlar nedeniyle zehirleme özelliğine sahiptir. Özellikle yaprak kısmında bulunan bu maddeler köpeğiniz tarafından yutulduğunda kusma, ishal ve halsizlik gibi belirtilere yol açabilir. Jel kısmı genellikle güvenli kabul edilir. Sarı sıvısı ise son derece zararlıdır.
Aloe vera etli ve sivri uçlu yapraklara sahip yeşil bir bitkidir. Anavatanı Arap Yarımadası olmakla birlikte günümüzde tropik ve yarı tropik iklimlerde, hatta ev ortamında saksı bitkisi olarak yaygın şekilde yetiştirilir. Yapraklarının iç kısmı şeffaf bir jel olan acemannan maddesini içerir ve bu jel genellikle cilt bakımında kullanılır. Ancak yaprağın dış kısmında yer alan sarımsı sıvı toksik etkiler içerebilir.
At Kestanesi
At kestanesi (Aesculus glabra), Sapindaceae familyasından gelen ve köpekler kadar kediler ve atlar için de yüksek derecede zehirlidir. Ağaç veya çalı formundadır. Toksik etkilerden sorumlu maddeler arasında aesculin ve diğer saponinler bulunur. Bitkinin tüm bölümleri toksiktir, ancak özellikle tohumları (kestane benzeri meyveler) daha yoğundur. Şiddetli kusma ve ishal, depresyon veya aşırı heyecan, büyümüş göz bebekleri, dengesizlik, nöbetler ve koma gibi ciddi belirtiler görülebilir. Tedavi edilmediğinde ölümle sonuçlanabilir.
At kestanesi, dik salkım biçiminde açan çiçekleriyle tanınır. Meyvesi kalın kabuklu ve dışı genellikle dikenlidir. Halk arasında sıkça kestane sanılsa da bu bitkinin meyvesi yenmez ve zehirlidir ve kestane ile karşılaştırılmamalıdır.
Begonya
Görüntüsüyle göz kamaştıran, renkleriyle balkonları ve evleri süsleyen begonya aslında köpek dostlarımız için tehlike arz edebilecek bir bitkidir. Bilimsel adı Begonia spp. olan bu bitki Begonyagiller (Begoniaceae) ailesine aittir. İçeriğinde çözünebilir kalsiyum oksalatlar bulunur; bu maddeler özellikle yer altı kısımlarında yoğunlaştığı için köpeğiniz bitkinin kök kısmını çiğnediğinde daha ciddi tepkiler görülebilir. Kusma, aşırı salya üretimi ve böbrek yetmezliği gibi belirtiler ortaya çıkabilir.
Begonya genellikle tropik iklimleri sever, ancak bazı türleri iç mekan süs bitkisi olarak soğuk bölgelerde de yetiştirilir. Yaprakları büyük ve desenli olabilirken çiçekleri parlak kırmızı, pembe, beyaz veya sarı tonlarında açabilir. Renkli ve canlı görünümleri sayesinde yaz aylarında bahçelerde sıklıkla tercih edilir.
Çuhaçiçeği
Yaygın olarak bahçelerde ve balkonlarda yetiştirilen çuhaçiçeği (Primula vulgaris), Primulaceae-Çuhaçiçeğigiller familyasına ait olup köpekler için toksik kabul edilen bir bitkidir. Her ne kadar toksik bileşeni kesin olarak tanımlanamamış olsa da bu bitkiyi tüketen köpeklerde hafif kusma gibi sindirim rahatsızlıkları görülebilir. Belirtiler genellikle hafif seyreder, ancak çuhaçiçeği tüketimi sonrasında başka semptomlar da ortaya çıkabilir.
Çuhaçiçeği, ilkbaharda açan parlak ve canlı renklere sahip çiçekleriyle tanınır. Sarı, pembe, kırmızı, mor, mavi ve beyaz gibi pek çok renkte çiçek verebilir. Çok sayıda alt türü ve melez çeşidi bulunduğundan yaprak ve çiçek görünümleri türüne göre değişiklik gösterir.
Lale
Bahar aylarının en zarif çiçeklerinden biri olan lale de gösterişli görüntüsüne rağmen köpekler için gizli bir tehlike barındırır. Bilimsel adı Tulipa spp. olan bu bitki, Zambakgiller (Liliaceae) familyasındandır. İçeriğinde bulunan tulipalin A ve B adlı maddeler, özellikle lalenin soğan (bulbus) kısmında yüksek oranda bulunur. Kusma, ishal, aşırı tükürük üretimi ve depresyon gibi belirtiler ortaya çıkabilir.
Lale çok yıllık ve soğanlı bir süs bitkisidir. Genellikle 2-8 adet etli ve yeşil yaprağa sahiptir. Çiçekler ise sapların ucunda tekli ya da nadiren ikili olarak açar. Kırmızı, sarı ve bu renklerin tonlarında açan laleler bahar aylarında park ve bahçeleri süsleyen favori türlerden biridir.
Müge Çiçeği
Zarif ve hoş kokulu görünümüne aldanmamak gerekir: Müge çiçeği ya da inci çiçeği olarak bilinen ve bilimsel adı Convallaria majalis olan bu çiçek köpekler için son derece zehirli bir bitkidir. Kuşkonmazgiller (Asparagaceae) familyasına aittir. İçeriğinde bulunan kardenolid grubu bileşikler köpeklerde (hatta kedilerde ve atlarda da) kalp ritmi ve sinir sistemi üzerinde ciddi etkilere neden olabilir. Ayrıca kusma, düşük tansiyon, düzensiz kalp atışı, koma ve hatta nöbetler görülebilir.
İnci çiçeği ilkbaharda koyu yeşil ve geniş yapraklarının arasından uzanan ince sapların üzerinde dizili küçük, beyaz ve çan biçimindeki çiçekleriyle tanınır. Bu çiçekler oldukça yoğun ve hoş kokuludur; bu nedenle parfüm yapımında da sıkça kullanılır. Bitki yer örtücü özellik gösterir ve kökleriyle yayılarak bulunduğu alanda geniş alanlara yayılabilir.
Sago Palmiyesi
Sago palmiyesi (Cycas revoluta), Cycadaceae-Çikasgiller familyasına ait süs bitkileri arasındadır. Tropik ve güzel görünür, fakat köpekler için son derece toksiktir. En zehirli kısmı tohumları olmakla birlikte tüm bitki sikasin adı verilen zehirli bir madde içerir. Klinik belirtiler arasında kusma, kanlı dışkı (melena), sarılık, morarma, susuzluk, kanın pıhtılaşamaması, karaciğer hasarı, karaciğer yetmezliği ve hatta ölüm yer alır.
Görünüşü itibarıyla palmiye ağaçlarına benzer ama daha farklıdır. Parlak koyu yeşil yaprakları ve kalın gövdesiyle dikkat çeker. Gövdesi genç yaşta yer altına yakınken yaşlandıkça yerden yukarı doğru uzar. Yaprakları sert ve simetriktir.
Siklamen
Saksılarda sıkça karşımıza çıkan zarif görünümlü siklamen, diğer adıyla tavşankulağı ya da buhurumeryem de ne yazık ki köpekler için tehlike oluşturabilecek bir süs bitkisidir. Bilimsel adı Cyclamen spp. olan bu bitki, Primulaceae (Çuhaçiçeğigiller) ailesine aittir. İçeriğinde bulunan terpenoid saponinler nedeniyle özellikle yumru kısmı fazla miktarda tüketildiğinde ciddi zehirlenmelere yol açabilir. Hafif tüketimde kusma, ishal ve aşırı tükürük üretimi gibi belirtiler görülebilirken yüksek miktarda alındığında kalp ritim bozuklukları, nöbetler ve ölüm gibi hayati sonuçlar ortaya çıkabilir.
Siklamen 5–20 cm arasında değişen boyu ve Şubat’tan Nisan’a kadar açan çiçekleriyle bilinir. Kalp ya da böbrek şeklindeki desenli yaprakları beyazdan koyu pembeye uzanan beş parçalı çiçekleriyle oldukça dikkat çeker. Doğada genellikle orman açıklıkları ve kayalık alanlarda yetişse de dekoratif güzelliği nedeniyle evlerde yaygın olarak yetiştirilir.
Şakayık
Görkemli çiçekleriyle dikkat çeken şakayık (bilimsel adıyla Paeonia officinalis), Paeoniaceae (Şakayıkgiller) familyasına ait olup köpekler için toksiktir. Paeonol adlı zehirli bileşik içerdiğinden dolayı tüketildiğinde kusma, ishal ve depresyon gibi klinik belirtilere yol açabilir.
Şakayık, Nisan- Haziran ayları arasında çiçek açar. Büyük ve katmanlı çiçekleri beyaz, pembe, kırmızı ve mor tonlarında olabilir. Çoğu türünde koku bulunmaz. Nemli, humuslu ve iyi drene edilen toprakları sever.
Yıldız Çiçeği
Yıldız çiçeği (bilimsel olarak Dahlia spp.), Asteraceae (Bileşikgiller) familyasına ait, köpekler için hafif düzeyde toksiktir. Bitkinin toksik maddeleri tam olarak bilinmemekle birlikte özellikle tüketim sonrasında bazı hayvanlarda hafif sindirim sorunları ve deri tahrişi görülebilir. Zehirlenme vakaları genellikle hafif seyretmekle birlikte yine de uzak tutmak en iyisidir.
Anavatanı Meksika’dır. Günümüzde çok sayıda hibrit çeşidi yetiştirilmekte ve park ile bahçelerde yoğun olarak süs bitkisi olarak kullanılmaktadır. Renkleri çok çeşitlidir.
İşte, köpekler için zehirli bitkiler neye benzer ve özellikleri nelerdir biliyorsunuz! Saksılarınızı ve bahçenizi, köpeğiniz için güvenli hale getirmeyi unutmayın!
Kaynak
https://www.aspca.org/pet-care/animal-poison-control/toxic-and-non-toxic-plants/aloe
Bitki bilgileri, bitkinin WiKi sayfasından alınmıştır.