İtalyan Köpek Cinsleri
Can dostlarımız köpekler tarih boyunca bizlerle iç içe yaşamış, çeşitli alanlarda bizlere yardımcı olmuş ve tabii ki harika dostlukları ile kendilerine hayran bırakmışlardır. Bir diğer deyişle, hem görev köpeği olarak hem de sevgi dolu birer arkadaş olarak hayatımızda önemli bir yer edinmişlerdir; üstelik dünyanın her yerinde! Çeşitli bölgelerde ortaya çıkan köpek cinsleri, o coğrafyanın önemli bir parçası haline gelmiştir. İşte dünyanın birçok yerinde olduğu gibi kendine özgü köpek ırklarıyla dikkat çeken ülkelerden biri de İtalya’dır.
İtalya’ya özgü pek çok köpek cinsi bulunur. Bu köpekler avcılıktan bekçiliğe, yol göstericilikten aristokrat ailelerin yanında dost olarak yer almaya kadar farklı roller üstlenmişlerdir. İtalyan köpek ırkları arasında, tarihi binlerce yıl öncesine uzanan ve kökeni eski medeniyetlere dayanan türler de vardır. Üstelik yalnızca bilinen birkaç ırk değil, daha az duyulmuş ama oldukça özel İtalyan köpek cinsleri de mevcuttur.
Peki ama İtalya kökenli köpekler nelerdir? Gelin, bu köklü mirasa birlikte göz atalım.
İtalyan Köpek Cinsleri Nelerdir?
Kökeni İtalya olan köpekler arasında tümü birbirinden ilginç ve yetenekli ırklar yer alır ve Bergamasco Çoban Köpeği, Bolognese, Cane Corso, Cirneco dell'Etna, İtalyan Pointer (Bracco Italiano), İtalyan Tazısı (Italian Greyhound), Lagotto Romagnolo, Maremma Çoban Köpeği, Napoli Mastifi (Neapolitan Mastiff), Spinone Italiano ve Volpino bunlara örnektir. Son derece farklı görünümleri ve yetenekleri ile hepsi de büyüleyicidir. Eğer onları tanımaya ve büyülenmeye hazırsanız, gelin İtalyan köpek cinsleri ve özellikleri nelermiş tek tek öğrenelim!
Bergamasco Çoban Köpeği
İtalyan köpek ırkları listemizin ilk üyesi olan Bergamasco Çoban Köpeği, Kuzey İtalya’daki Bergamo yakınlarındaki dağlık bölgelerde hayvanları korumak ve gütmek amacıyla kullanılan bir ırktır. Görünümü gerçekten çok ilginçtir ve adeta bir paspası andırır! Kendine özgü uzun ve keçeleşmiş tüyleri onu sert kış koşullarına karşı mükemmel şekilde izole eder. Genelde siyah ya da gri renkte olabilir. Yüzündeki uzun tüyler (ya da perçemleri) ise karın gözlerine girmesini engeller ve bu da zorlu hava şartlarında rahat hareket etmesini sağlar.
Bu köpekler günümüzde son derece nadirdir. Sevgi dolu ve şefkatli bir aile köpeği olabilirler; ancak oldukça zeki, bağımsız ve enerjik oldukları için düzenli egzersiz ve iyi bir eğitim süreci gerektirirler. Ortalama yaşam süresi 13-15 yıl arasındadır.
Bolognese
Beyaz İtalyan köpeği olarak da bilinen Bolognese ırkının kökeni 11. yüzyıla ve İtalya’nın Bologna bölgesine dayanır. O dönemde soyluların gözdesi olan bu sevimli köpekler zamanla neredeyse yok olma noktasına gelse de 1980’lerde İtalyan bir yetiştirici sayesinde yeniden popülerlik kazanmışlardır.
Sakin, sevecen ve dost canlısı bir yapıya sahiptir. Tüy dökme oranının düşük olması özellikle titiz köpek sahiplerini çok mutlu eden bir özelliktir. Bu harika köpek, sahibini çok sever ve onunla oldukça güçlü bir bağ kurar. Fakat genellikle yalnız kalmaktan hoşlanmaz; bu nedenle ayrılık kaygısını önlemek için günün büyük bir bölümünde yanında birinin olması gerekir.
Tam bir kucak köpeğidir! Boyu ortalama 25-30 cm, ağırlığı ise 2,5-4 kg arasında değişir. Sakin, neşeli ve uysal bir karaktere sahiptir. Tüyleri uzun, pamuksu, kıvırcık yapıdadır ve genellikle beyaz renkte olur. Ortalama yaşam süresi 12-14 yıldır.
Cane Corso
En popüler İtalyan köpek cinsleri arasında olan heybetli ve havalı Cane Corso, İtalya’da yüzlerce yıldır varlığını sürdüren kaslı ve büyük bir Mastif türüdür. Boyu ortalama 60-70 cm, ağırlığı ise 36-54 kg arasında değişir. Başlangıçta koruma amacıyla yetiştirilmiş olsa da geçmişte büyük av hayvanları avı ve sürü gütmede de kullanılmıştır. Av ve savaş köpeği olarak da görev yapmıştır.
Son derece sadık bir yapıya sahiptir ve ailesine karşı şefkatli ve nazik davranır. Ancak güçlü ve iri bir köpek olduğu için geniş bir alana ihtiyaç duyar; yani evde değil, bahçede yaşamak için daha uygundur. Düzenli egzersiz ve iyi bir eğitim alması ise sağlıklı ve dengeli bir yaşam için önemlidir. Ortalama yaşam süresi 10-12 yıldır.
Cirneco dell'Etna
(Görsel: https://www.thesprucepets.com/)
İsmini pek bilmediğimiz bir İtalyan köpek cinsi de Cirneco dell'Etna cinsidir. Bu köpeğin boyu 50 cm’den kısadır ve zarif ve çevik, uzun bacaklı bir av köpeğidir. Sicilya kökenlidir. Genellikle Malta kökenli kuzeni Firavun Tazısı’nın daha küçük bir versiyonu olarak tanımlanır. İnce ama dayanıklı bir yapıya sahiptir ve tüyleri açık kahverengiden koyu kestane rengine kadar değişebilir. Büyük ve dik kulakları ise dikkatli bakışlarını tamamlayan kehribar veya toprak tonlarındaki gözleriyle uyum içindedir.
Tatlı huylu ve bağımsız bir karaktere sahiptir. Hız konusunda etkileyici bir yeteneğe sahip olup tipik bir tazı gibi çeviktir. Ancak diğer tazılara kıyasla biraz daha kolay eğitilebilir olduğu söylenir. Antik çağlardan günümüze kadar gelen bu köpek, değişen dünyaya ve zamanın getirdiği yeniliklere rağmen özünü koruyarak 21. yüzyıla ulaşmıştır.
İtalyan Pointer (Bracco Italiano)
İtalyan köpek türleri listemizin bir diğer üyesi İtalyan Pointer, yani Bracco Italiano’nun Avrupa’daki en eski av köpeklerinden biri olduğu düşünülmektedir ve kökeni MÖ 4-5. Yüzyıl Kuzey İtalya’sına dayanır. 18. yüzyılda neredeyse yok olma noktasına gelmiştir, fakat bu özel ırka ilgi duyan yetiştiriciler sayesinde sayıları yeniden artmıştır.
Boyu ortalama 53-69 cm, ağırlığı ise 25-41 kg arasında değişir. Tüyleri kısa, yoğun ve ipek gibidir; renkleri ise beyaz, beyaz-turuncu veya beyaz-kestane olabilir. Kulakları uzun ve sarkıktır. Ortalama yaşam süresi 10-14 yıldır. Şefkatli, enerjik ve sadık bir karaktere sahiptir. Yüksek enerji seviyesine sahiptir. Hırslı bir avcı olmasına rağmen yeterli egzersiz ve zihinsel uyarım olduğunda evde sakin, sevgi dolu ve sadık bir dost haline gelir.
İtalyan Tazısı (Italian Greyhound)
Sivri uçlu kulakları, sevimli yüzü ve uzun burnu ile ön plana çıkan İtalyan Tazısı, hızı ve güçlü koku alma yeteneği ile göz doldurur. Her ne kadar kökenlerinin Akdeniz, Yunanistan ve Türkiye’ye dayandığı düşünülse de bu köpekler aslında Rönesans İtalyası'nda öne çıkmıştır.
Bu çevik İtalya kökenli köpekler sevecen, rahat ve oyuncu yapılarıyla tanınırlar. Enerjik olmalarına rağmen bazı ırkların ihtiyaç duyduğu kadar zorlu egzersiz gereksinimleri yoktur. Genellikle en sevdikleri şey kanepede kıvrılarak uyumaktır. Eğitim açısından ise oldukça inatçı olabilirler; bu nedenle olumlu pekiştirmenin sıkça kullanılması önemlidir. Ömürleri 14-15 yıl olabilmektedir.
Lagotto Romagnolo
İsmiyle bile bir İtalyan köpeği olduğunu belli eden Lagotto Romagnolo, en eski su köpeklerinden biri olarak kabul edilir ve İtalya'nın kuzeydoğusundaki Romagna bölgesinde geliştirilmiştir. Adındaki "lagotto" terimi, "ördek köpeği" anlamına gelir.
Lagotto Romagnolo şefkatli, sahibini memnun etmeye istekli olması ve eğitime yatkınlığı ile tanınır. Bazı çalışma köpeklerine göre daha rahat bir yapıya sahip olmasına rağmen kıvırcık ve keçeleşmeye eğilimli tüylerinin bakımı ise bu köpeğin sahipleri için son derece zorlayıcı olabilir. Lagotto ayrıca oldukça sesli olabilir ve etrafı eşelemeye biraz düşkündür!
Bu dostumuz sportif köpekler grubuna dahildir. Boyu ortalama 40-48 cm, ağırlığı ise 11-16 kg arasında değişir. Dost canlısı, zeki ve sadık bir karaktere sahiptir. Kıvırcık tüyleri ve gülümser gibi duran ağzı ile son derece sevimlidir. Genelde 14-17 yıl yaşar.
Maremma Çoban Köpeği
İtalyan köpek çeşitleri arasında bulunan Maremma Çoban Köpeği zamanında İtalya'nın güneyinde, Toskana ile Lazio'daki Maremma bölgesinde keşfedilmiştir ve koyunları kurtlardan korumak amacıyla kullanılmıştır. Günümüzde de aynı görevine devam eder.
Çoban köpeği olduğu için özellikle sadık, sakin ve cesur yapısıyla bilinir. Büyük bir köpek olmasının yanı sıra zeki ve bağımsız bir ruha da sahiptir. Ailesine ve bölgesine karşı son derece koruyucu olabilir ve bu nedenle acemi köpek sahipleri için ideal bir seçim değildir. Tüyleri uzun, kalın ve sert yapıda olup boyun çevresinde belirgin bir yelesi vardır ve bu yele genellikle düz beyaz renktedir. İri bir köpektir. Güzel görünümünü zeki, koruyucu ve sakin karakteri tamamlar. Ortalama yaşam süresi 10-12 yıldır.
Napoli Mastifi (Neapolitan Mastiff)
Ebatları ve caydırıcı görüntüsüyle öne çıkan Napoli Mastifi’nin kökenleri, büyük köpeklerin gladyatör olarak ve savaşta dövüştürülmek üzere kullanıldığı Roma İmparatorluğu’na kadar uzanmaktadır. Ayrıca bu efsane köpekler geçmişte vahşi koruyucu olarak da görev yapmışlardır. Daha yakın zamanlarda ise güney İtalya’da daha buruşuk olacak şekilde geliştirilmişlerdir. Kısa ve parlak tüylere, korkusuz ve sadık karaktere sahip olurlar.
Hala etkili bekçi köpekleri olsalar da mizaçları daha nazik ve aile dostudur. Bakımları ise biraz zor olabilir, çünkü kırışık derilerinin enfeksiyon ve diğer sağlık sorunlarına yol açmaması için düzenli olarak temizlenmeleri gerekmektedir. Ayrıca bu köpekler oldukça salyalıdır! Ömürleri genelde 7-9 yıldır.
Spinone Italiano
Uzun tüyleri ile son derece sevimli görünen Spinone Italiano’nun adının İtalya’nın Piedmont bölgesinde avlanırken aşmak zorunda oldukları dikenli çalılıklardan geldiği düşünülmektedir. Kökenleri son derece eskidir ve günümüzdeki hali, hem kara hem sudaki avları avcısına getirme yeteneği sayesinde popüler hale gelmiştir.
Bu köpek diğer pointer cinsi akrabalarına göre daha nazik ve yumuşak huyludur. Ancak inatçı bir karaktere sahip olabilir ve ayrılık kaygısına yatkındır. Yani, eğer sevdikleri tarafından uzun süre yalnız bırakılırsa bazı davranış sorunları gösterebilir. Genel olarak sadık, inatçı ve sosyal bir mizaç taşır. Ortalama ömrü ise 10-12 yıldır.
Volpino
İtalyan köpek cinsleri listemizin son üyesi olan Volpino bu listedeki en nadir köpek olabilir. Küçük boyutludur ve eskiden saraydaki soylu kadınlara eşlik etmek için geliştirildiği söylenir. Ayrıca işçi sınıfı tarafından da bekçi ve haşere avcısı olarak kullanıldığı bilinir. 15. yüzyıl civarlarında ortaya çıkmıştır. İlginç bir bilgi: Dünyaca ünlü ressam Michelangelo'nun bir Volpino’ya sahip olduğu iddia edilmektedir.
Küçük boyutlarına rağmen bu ırk son derece enerji doludur. Oyuncu, tetikte ve arkadaş canlısı bir yapıya sahiptir. Yine de bazen inatçı ve sesli olma eğilimleri de vardır. Bu nedenle bol miktarda olumlu eğitime ihtiyaç duyar. Boyu ortalama 30-40 cm, ağırlığı ise 4-6 kg arasında değişir. Genel olarak 12-15 sene yaşayabilir.
Kaynak
https://www.thesprucepets.com/italian-dog-breeds-4799078
https://www.akc.org/dog-breeds/cirneco-delletna/
https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_Italian_dog_breeds